Kategoria: Kodeks karny

Czym jest opieka naprzemienna?

Niealimentacja jako przestępstwo

Obowiązek przyczynienia się do zaspokajania potrzeb dzieci, bądź też innych krewnych kojarzy się w pierwszym rzędzie ze sferą prawa rodzinnego. Zdarzają się jednak sytuacje, w których wyrok zasądzający świadczenie alimentacyjne na niewiele się zdaje. Osoba zobowiązana do łożenia alimentów może bowiem wymykać się nawet przymusowej egzekucji komorniczej, jeżeli formalnie nie posiada żadnego majątku i nie osiąga żadnych dochodów.

Uprawniony do alimentów, który zderzył się  z problemem niewypłacalności dłużnika alimentacyjnego, w pewnym zakresie może liczyć na wsparcie z funduszu alimentacyjnego na warunkach określonych w ustawie z dnia 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów. Instrument ten nie rozwiązuje jednak istoty problemu niealimentacji, szczególnie jeżeli jest ona skutkiem zwykłego uchylania się od tego szczególnego obowiązku finansowego.

Przestępstwo uchylenia się od alimentacji

Już na gruncie Kodeksu karnego z 1932 r. uznano, że uchylanie się od powinności alimentacyjnych wobec osób najbliższych z uwagi na znaczną szkodliwość społeczną zasługuje na piętno sankcji karnej. Z tożsamych powodów przestępstwo niealimentacji zostało uregulowane w Kodeksie karnym z 1969 r., jak i w obecnie obowiązującym Kodeksie karnym  z 1997 r.

Niealimentacja w Kodeksie karnym z 1997 r.

Art.209 par.1 Kodeksu karnego w swoim pierwotnym brzmieniu przewidywał sankcję karną dla osoby, kto uporczywie uchylała się od wykonania ciążącego na niej obowiązku alimentacyjnego, jednocześnie narażając osobę uprawnioną na niemożność zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych.

Przesłanka „uporczywości” jako najbardziej nieostra i stwarzająca duże pole do interpretacji, dostarczała licznych wątpliwości przy ocenie, które przypadki niepłacenia alimentów kwalifikują się do wszczęcia sprawy karnej. Brak realizacji znamienia uporczywości było również najczęściej podnoszonym argumentem obrony w procesach karnych.

Aktualne brzmienie art. 209 Kodeksu karnego

Wątpliwości interpretacyjne skłoniły ustawodawcę do doprecyzowania przepisu. W rezultacie w obecnym brzmieniu przestępstwo niealimentacji popełnia osoba, która uchyla się od wykonania nałożonego obowiązku alimentacyjnego, jeżeli łączna wysokość powstałych wskutek tego zaległości stanowi równowartość co najmniej 3 świadczeń okresowych albo jeżeli opóźnienie zaległego świadczenia innego niż okresowe wynosi co najmniej 3 miesiące. Taka konstrukcja przepisu dostarcza bardziej prezencyjnych kryteriów oceny, czy wobec określonego dłużnika z zaległościami alimentacyjnymi można wszczynać postępowanie karne.

Wymiar kary za uchylanie się od alimentacji

Na gruncie obecnie obowiązujących przepisów za niealimentację grozi kara grzywny, kara ograniczenia wolności albo kara pozbawienia wolności do roku.

Ponadto, jeżeli uchylający się od płatności dłużnik alimentacyjny naraża w ten sposób osobę uprawnioną na niemożność zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych, podlega karzy grzywny bądź też karze ograniczenia wolności albo karze pozbawienia wolności do lat 2.

Jak wszcząć postępowanie karne w sprawie niealimentacji

Trzeba pamiętać, że uchylanie się od płacenia alimentów co do zasady nie jest tzw. przestępstwem ściganym z urzędu. To pokrzywdzony musi złożyć na policji lub w prokuraturze stosowny wniosek o ścigane. Takie uprawnienie oprócz samego zainteresowanego przysługuje również organom pomocy społecznej, jak i organom podejmującym działania wobec dłużnika alimentacyjnego.

Tylko w jednym przypadku niealimentacja ścigana jest z urzędu. Dzieje się tak w sytuacji, gdy pokrzywdzonemu przyznano odpowiednie świadczenia rodzinne albo świadczenia pieniężne wypłacane w przypadku bezskuteczności egzekucji alimentów. Przy czym, zgodnie z art. 2 pkt 2 ustawy z dnia 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów,  przez bezskuteczną egzekucję rozumie się egzekucję, w wyniku której w okresie ostatnich 2 miesięcy nie wyegzekwowano pełnej należności z tytułu zobowiązań alimentacyjnych w kwocie aktualnie zasądzonych alimentów, bez względu na wielkość zaległych zobowiązań dłużnika wobec osoby uprawnionej. Za bezskuteczną egzekucję uważa się również niemożność wszczęcia egzekucji alimentów przeciwko dłużnikowi alimentacyjnemu przebywającemu poza granicami państwa.

Jak uniknąć kary za niealimentację

Nadrzędnym celem ustawy karnej jest zmobilizowanie dłużnika do rzetelnego i terminowego realizowania swoich powinności alimentacyjnych. Z powyższych względów premiowania jest postawa tych sprawców, którzy przejawiają krytyczną refleksję nad swoim postępowaniem i naprawiają wyrządzoną krzywdę.

Wyrazem powyższego jest art. 209 par. 4 k.k., zgodnie z którym nie podlega karze dłużnik alimentacyjny, który nie później niż przed upływem 30 dni od dnia pierwszego przesłuchania w charakterze podejrzanego uiścił w całości zaległe alimenty.

Natomiast, jeżeli w analogiczny sposób zaległe alimenty uiści dłużnik narażający osobę uprawnioną na niemożność zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych, sąd odstępuje od wymierzenia kary, chyba że wina i społeczna szkodliwość czynu przemawiają przeciwko takiemu odstąpieniu.

Pomoc kancelarii

Specjalizujemy się w sprawach alimentacyjnych. Znamy ich specyfikę i  trudności, jakie wiążą się z nimi w praktyce. Działamy również w sprawach karnych związanych z uchylaniem się od alimentacji. Pomagamy sporządzać stosowne wnioski o ściganie, jak i występujemy w charakterze pełnomocników pokrzywdzonych. Bronimy osoby niesłusznie posądzane o uchylanie się od płacenia alimentów. Dane adwokatów naszej Kancelarii znajdują się w zakładce Kontakt.

Zastępcza kara pozbawienia wolności za nieuiszczoną grzywnę

  • Czym jest zastępcza kara pozbawienia wolności?

Polski system prawa przewiduje możliwość zamiany przez sąd orzeczonej prawomocnym wyrokiem kary grzywny na zastępczą karę pozbawienia wolności. Dzieje się tak wówczas, gdy osoba skazana na karę grzywny nie wykonuje orzeczonej kary. Należy zatem pamiętać, że wykonanie orzeczonej kary, nawet wolnościowej, podlega kontroli sądu. W sytuacji uchylania się skazanego od wykonania kary, sąd wszczyna postępowanie, w wyniku którego karę wolnościową może zamienić na karę pozbawienia wolności w zakładzie karnym.

  • Kara grzywny i skutki jej niewykonania

Po uprawomocnieniu się wyroku skazującego, mocą którego orzeczona została kara grzywny, skazany wzywany jest przez sąd na piśmie do uiszczenia grzywny. W razie niezastosowania się do wezwania, grzywnę ściąga się w drodze egzekucji. Niekiedy zdarzają się przypadki, gdy ze względu na brak środków finansowych u skazanego egzekucja okazuje się bezskuteczna. W takich sytuacjach sąd może podjąć dalsze czynności mające na celu wyegzekwowanie kary, a konkretnie:

– zamienić grzywnę na pracę społecznie użyteczną,

– zarządzić wykonanie zastępczej kary pozbawienia wolności.

Jeżeli egzekucja grzywny nieprzekraczającej stu dwudziestu stawek dziennych okaże się bezskuteczna lub z okoliczności sprawy wynika, że byłaby ona bezskuteczna, sąd może zamienić grzywnę na pracę społecznie użyteczną przyjmując, że dziesięć stawek dziennych jest równoważnych miesiącowi pracy społecznie użytecznej.

Jeżeli egzekucja grzywny okazała się bezskuteczna lub z okoliczności sprawy wynika, że byłaby ona bezskuteczna, sąd zarządza wykonanie zastępczej kary pozbawienia wolności, gdy:

1) skazany oświadczy, że nie wyraża zgody na podjęcie zamienionej za karę grzywny pracy społecznie użytecznej albo uchyla się od jej wykonania, lub

2) zamiana grzywny na pracę społecznie użyteczną jest niemożliwa lub niecelowa.

Zarządzając wykonanie zastępczej kary pozbawienia wolności, przyjmuje się, że jeden dzień pozbawienia wolności jest równoważny dwóm stawkom dziennym grzywny.

  • Jak uniknąć wykonania zastępczej kary pozbawienia wolności orzeczonej w zamian za nieuiszczoną grzywnę?

Od zastępczej kary pozbawia wolności orzeczonej za nieuiszczoną uprzednio grzywnę, skazany może się w każdym czasie zwolnić poprzez wpłacenie kwoty pieniężnej przypadającej jeszcze do uiszczenia tytułem grzywny. Innymi słowy mówiąc, nawet w przypadku, gdy sąd wyda postanowienie o zamianie kary grzywny na zastępczą karę pozbawienia wolności, skazany poprzez uiszczenie brakującej kwoty tytułem grzywny wykona karę i tym samym uniknie osadzenia w zakładzie karnym. Co więcej, nawet w przypadku, gdy osoba skazana umieszczona zostanie w zakładzie karnym celem odbycia kary, wpłacenie brakującej kwoty grzywny spowoduje zwolnienie z zakładu karnego, wskutek uznania kary za wykonaną.

  • Co zrobić w sytuacji, gdy uiszczenie grzywny przekracza możliwości majątkowe skazanego?

W praktyce zdarzają się przypadki, kiedy osoba skazana, z uwagi na sytuację rodzinną, życiową, a w konsekwencji majątkową, nie jest w stanie uiścić orzeczonej kary grzywny na wezwanie sądu. W takich sytuacjach, aby uniknąć konsekwencji w postaci zamiany kary grzywny na zastępczą karę pozbawienia wolności, należy zwrócić się do sądu z wnioskiem o rozłożenie orzeczonej kary grzywny na raty. Wniosek taki należy uzasadnić i w miarę możliwości poprzeć załączoną dokumentacją, świadczącą o trudnej sytuacji majątkowej.

Jeżeli natychmiastowe wykonanie grzywny pociągnęłoby dla skazanego lub jego rodziny zbyt ciężkie skutki sąd może rozłożyć grzywnę na raty na czas nieprzekraczający 1 roku. W wypadkach zasługujących na szczególne uwzględnienie, a zwłaszcza wówczas, gdy wysokość grzywny jest znaczna, sąd możne rozłożyć grzywnę na raty na okres do 3 lat.

Jeśli jesteś osobą skazaną lub znasz taką, która potrzebuje pomocy prawnej zapraszamy do kontaktu.

Zobacz również: Zastępcza kara pozbawienia wolności za niewykonaną karę ograniczenia wolności

art 272 kk

Przestępstwa ścigane z oskarżenia prywatnego

Sprawy z oskarżenia prywatnego – jak rozpocząć postępowanie? Co powinien zawierać prywatny akt oskarżenia?

Różnice pomiędzy przestępstwami ściganymi z oskarżenia publicznego i przestępstwami ściganymi z oskarżenia prywatnego

W polskim systemie karnym wyróżniamy zasadniczy podział na: przestępstwa ścigane z oskarżenia publicznego i przestępstwa ścigane z oskarżenia prywatnego. W praktyce powyższy podział oznacza, że nie w każdej sprawie organy ścigania: Policja i Prokuratura prowadzą śledztwo, czy dochodzenie o czyn stanowiący przestępstwo.

Przestępstwa ścigane z oskarżenia publicznego dzielimy na: przestępstwa ścigane z urzędu i na wniosek. Kiedy czyn sprawcy należy do grupy przestępstw ściganych z urzędu oznacza to w praktyce, że organy powołane do ścigania przestępstw, po powzięciu informacji o możliwości popełnienia przestępstwa są zobowiązane do wszczęcia i prowadzenia postępowania karnego w tym zakresie, niezależnie od tego, czy osoba pokrzywdzona przestępstwem żąda ścigania i ukarania sprawcy, czy też nie. Kiedy przestępstwo jest ścigane na wniosek, wszczęcie i prowadzenie postępowania karnego przez organy ścigania jest uwarunkowane złożeniem przez osobę uprawnioną stosownego wniosku o ściganie i ukaranie sprawcy. Z chwilą złożenia przedmiotowego wniosku, postępowanie toczy się z urzędu. W przypadku przestępstw ściganych z oskarżenia publicznego to na organach ścigania spoczywa ciężar wszczęcia i przeprowadzenia postępowania przygotowawczego oraz zgromadzenia dowodów na potwierdzenie winy sprawcy.

Inaczej sytuacja przedstawia się w przypadku przestępstw ściganych z oskarżenia prywatnego. Czyny ścigane z oskarżenia prywatnego to szczególna kategoria przestępstw, w zakresie których organy uprawnione do ścigania nie prowadzą postępowania przygotowawczego. W praktyce oznacza to, że Policja i Prokuratura nie ściga tego typu czynów i w sprawach takich nie jest prowadzone śledztwo, ani dochodzenie. Postępowanie dotyczące tego typu przestępstw jest inicjowane bezpośrednio przez pokrzywdzonego i to na nim spoczywa obowiązek zgromadzenia dowodów świadczących o winie sprawcy. Celem wszczęcia postępowania karnego przeciwko sprawcy takiego przestępstwa pokrzywdzony powinien sporządzić i złożyć bezpośrednio do sądu prywatny akt oskarżenia.

Jakie czyny stanowią przestępstwo ścigane z oskarżenia prywatnego?

Do czynów ściganych z oskarżenia prywatnego zaliczamy m.in.:

  • Czyn z art. 157 § 2 i 3 k.k. czyli przestępstwo naruszenia czynności narządu ciała lub rozstroju zdrowia trwającego nie dłużej niż 7 dni,

  • Czyn z art. 212 k.k. czyli przestępstwo zniesławienia,

  • Czyn z art. 216 k.k. czyli przestępstwo znieważenia innej osoby,

  • Czyn z art. 217 k.k. czyli przestępstwo naruszenia nietykalności cielesnej innej osoby;

Jak zainicjować postępowanie prywatnoskargowe?

Postępowanie karne przeciwko sprawcy czynu ściganego z oskarżenia prywatnego inicjuje wyłącznie osoba pokrzywdzona przestępstwem, przy czym może to zrobić osobiście, bądź z pomocą profesjonalnego pełnomocnika. W tym celu należy sporządzić pismo stanowiące prywatny akt oskarżenia i złożyć je w sądzie rejonowym właściwym ze względu na miejsce popełnienia przestępstwa. W tak zainicjowanym postępowaniu pokrzywdzony staje się oskarżycielem prywatnym, natomiast sprawca staje się oskarżonym. Po wniesieniu prywatnego aktu oskarżenia sąd wyznacza posiedzenie pojednawcze, podczas którego nakłania strony do pojednania. W zależności od wyniku postępowania pojednawczego sąd podejmuje stosowne czynności. W razie pojednania się stron sąd umarza postępowanie, natomiast jeśli do pojednania nie doszło, wyznacza rozprawę, na której rozpoznaje sprawę. Po przeprowadzenia postępowania na rozprawie sąd wydaje wyrok. Oskarżycielowi prywatnemu, jako stronie postępowania, przysługuje prawo aktywnego uczestnictwa w procesie poprzez m.in. zadawanie pytań oskarżonemu i świadkom podczas przesłuchań, czy składanie wniosków dowodowych i środków odwoławczych.

Co powinien zawierać prywatny akt oskarżenia?

Prywatny akt oskarżenia powinien zawierać:

  • datę sporządzenia pisma,

  • oznaczenie sądu, do którego jest kierowane,

  • dane osobowe oskarżyciela prywatnego i oskarżonego (imię, nazwisko, adres, w miarę możliwości numer telefonu i adres poczty elektronicznej, bądź oświadczenie o ich nieposiadaniu),

  • opis zarzucanego oskarżonemu czynu,

  • wskazanie dowodów, na których opiera się oskarżenie,

  • w miarę możliwości uzasadnienie pisma,

  • podpis.

Do pisma należy dołączyć odpowiednie załączniki, np. powoływane w treści pisma dowody oraz potwierdzenie uiszczenia opłaty od pisma. Należy pamiętać, że prywatny akt oskarżenia podlega opłacie w wysokości 300 zł.

Jeśli potrzebujesz pomocy prawnej w zakresie sprawy o przestępstwo ścigane z oskarżenia prywatnego zapraszamy do kontaktu:

(22) 412 57 55

kn-adwokaci.pl

Kodeks karny – zmiany w zakresie odpowiedzialności za wyłudzenia VAT od 1 marca 2017 roku

Według raportu NIK dotyczącego wyłudzeń podatku VAT w 2013 roku kwota wyłudzeń wyniosła 19,7 mld zł, w 2014 już 33,7 mld zł, a w 2015 było to aż 81,9 mld zł. Wprowadzona w życie z dniem 1 marca 2017 roku nowelizacja Kodeksu karnego ma za zadanie problem ten znacząco ograniczyć bądź nawet zlikwidować poprzez nałożenie dotkliwych sankcji karnych na osoby i przedsiębiorstwa wystawiające fałszywe faktury VAT. Continue reading „Kodeks karny – zmiany w zakresie odpowiedzialności za wyłudzenia VAT od 1 marca 2017 roku”