Kategoria: Postępowanie karne

Wyrok Trybunału Konstytucyjnego K 1/20 a odpowiedzialność karna lekarza

Posted by adminwww on

W dniu 27 stycznia 2021 r. opublikowano1 wyrok Trybunału Konstytucyjnego K 1/20 z dnia 22 października 2020 r. w sprawie zgodności z Konstytucją RP art. 4a ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 7 stycznia 1993 r. o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży2. W obecnym stanie prawnym zabieg przerwania ciąży jest dopuszczalny jedynie w sytuacji, kiedy ciąża stanowi zagrożenie dla życia lub zdrowia kobiety ciężarnej albo gdy zachodzi uzasadnione podejrzenie, że ciąża powstała w wyniku czynu zabronionego.

Konsekwencją powyższego jest, że od dnia publikacji wyroku przeprowadzenie zabiegu przerwania ciąży, a także pomoc kobiecie ciężarnej w przerwaniu ciąży z powodów innych, niż wymienione powyżej, stanowi przestępstwo z art. 152 Kodeksu karnego zagrożone karą pozbawienia wolności do lat 3, a w szczególnym przypadku, gdy dziecko poczęte osiągnęło zdolność do samodzielnego życia poza organizmem kobiety ciężarnej – do lat 8.

Kryminalizacja zabiegu przerwania ciąży

W obecnym stanie prawnym kryminalizacja przeprowadzenia zabiegu oraz pomocy w przerwaniu ciąży wbrew ustawie jest zatem na tyle szeroka, że obejmuje nie tylko lekarza, który taki zabieg przeprowadził, ale także osobę która np. udzieliła informacji o miejscu, w którym takiego zabiegu można dokonać, pomogła w dotarciu do niego, czy udzieliła jakiejkolwiek istotnej dla osiągnięcia celu tego celu informacji lub rady.

Warto przy tym odnotować, że Prokuratura Okręgowa w Białymstoku podjęła czynności sprawdzające w jednym z podlaskich szpitali, zwracając się o dokumentacje medyczną w celu weryfikacji, czy po dniu 22 października 2020 r. wykonywano zabiegi aborcji z przyczyn embriopatologiczych. Na gruncie tej sprawy Rzecznik Praw Obywatelskich3 zwrócił uwagę, że między ogłoszeniem wyroku Trybunału, a jego wejściem w życie kobiety miały pełne prawo do legalnego przerwania ciąży w przypadku wad płodu. A dokonanie w tym czasie przez lekarza zabiegu aborcji z uwagi na przesłankę embriopatologiczną nie mogło być przestępstwem.

Filip Niemczyk, adwokat

1Dz. U. 2021 poz. 175.

2Dz. U. Nr 17, poz. 78 z 1995 r. ze zm.

Czym jest opieka naprzemienna?

Niealimentacja jako przestępstwo

Posted by adminwww on

Obowiązek przyczynienia się do zaspokajania potrzeb dzieci, bądź też innych krewnych kojarzy się w pierwszym rzędzie ze sferą prawa rodzinnego. Zdarzają się jednak sytuacje, w których wyrok zasądzający świadczenie alimentacyjne na niewiele się zdaje. Osoba zobowiązana do łożenia alimentów może bowiem wymykać się nawet przymusowej egzekucji komorniczej, jeżeli formalnie nie posiada żadnego majątku i nie osiąga żadnych dochodów.

Uprawniony do alimentów, który zderzył się  z problemem niewypłacalności dłużnika alimentacyjnego, w pewnym zakresie może liczyć na wsparcie z funduszu alimentacyjnego na warunkach określonych w ustawie z dnia 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów. Instrument ten nie rozwiązuje jednak istoty problemu niealimentacji, szczególnie jeżeli jest ona skutkiem zwykłego uchylania się od tego szczególnego obowiązku finansowego.

Przestępstwo uchylenia się od alimentacji

Już na gruncie Kodeksu karnego z 1932 r. uznano, że uchylanie się od powinności alimentacyjnych wobec osób najbliższych z uwagi na znaczną szkodliwość społeczną zasługuje na piętno sankcji karnej. Z tożsamych powodów przestępstwo niealimentacji zostało uregulowane w Kodeksie karnym z 1969 r., jak i w obecnie obowiązującym Kodeksie karnym  z 1997 r.

Niealimentacja w Kodeksie karnym z 1997 r.

Art.209 par.1 Kodeksu karnego w swoim pierwotnym brzmieniu przewidywał sankcję karną dla osoby, kto uporczywie uchylała się od wykonania ciążącego na niej obowiązku alimentacyjnego, jednocześnie narażając osobę uprawnioną na niemożność zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych.

Przesłanka „uporczywości” jako najbardziej nieostra i stwarzająca duże pole do interpretacji, dostarczała licznych wątpliwości przy ocenie, które przypadki niepłacenia alimentów kwalifikują się do wszczęcia sprawy karnej. Brak realizacji znamienia uporczywości było również najczęściej podnoszonym argumentem obrony w procesach karnych.

Aktualne brzmienie art. 209 Kodeksu karnego

Wątpliwości interpretacyjne skłoniły ustawodawcę do doprecyzowania przepisu. W rezultacie w obecnym brzmieniu przestępstwo niealimentacji popełnia osoba, która uchyla się od wykonania nałożonego obowiązku alimentacyjnego, jeżeli łączna wysokość powstałych wskutek tego zaległości stanowi równowartość co najmniej 3 świadczeń okresowych albo jeżeli opóźnienie zaległego świadczenia innego niż okresowe wynosi co najmniej 3 miesiące. Taka konstrukcja przepisu dostarcza bardziej prezencyjnych kryteriów oceny, czy wobec określonego dłużnika z zaległościami alimentacyjnymi można wszczynać postępowanie karne.

Wymiar kary za uchylanie się od alimentacji

Na gruncie obecnie obowiązujących przepisów za niealimentację grozi kara grzywny, kara ograniczenia wolności albo kara pozbawienia wolności do roku.

Ponadto, jeżeli uchylający się od płatności dłużnik alimentacyjny naraża w ten sposób osobę uprawnioną na niemożność zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych, podlega karzy grzywny bądź też karze ograniczenia wolności albo karze pozbawienia wolności do lat 2.

Jak wszcząć postępowanie karne w sprawie niealimentacji

Trzeba pamiętać, że uchylanie się od płacenia alimentów co do zasady nie jest tzw. przestępstwem ściganym z urzędu. To pokrzywdzony musi złożyć na policji lub w prokuraturze stosowny wniosek o ścigane. Takie uprawnienie oprócz samego zainteresowanego przysługuje również organom pomocy społecznej, jak i organom podejmującym działania wobec dłużnika alimentacyjnego.

Tylko w jednym przypadku niealimentacja ścigana jest z urzędu. Dzieje się tak w sytuacji, gdy pokrzywdzonemu przyznano odpowiednie świadczenia rodzinne albo świadczenia pieniężne wypłacane w przypadku bezskuteczności egzekucji alimentów. Przy czym, zgodnie z art. 2 pkt 2 ustawy z dnia 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów,  przez bezskuteczną egzekucję rozumie się egzekucję, w wyniku której w okresie ostatnich 2 miesięcy nie wyegzekwowano pełnej należności z tytułu zobowiązań alimentacyjnych w kwocie aktualnie zasądzonych alimentów, bez względu na wielkość zaległych zobowiązań dłużnika wobec osoby uprawnionej. Za bezskuteczną egzekucję uważa się również niemożność wszczęcia egzekucji alimentów przeciwko dłużnikowi alimentacyjnemu przebywającemu poza granicami państwa.

Jak uniknąć kary za niealimentację

Nadrzędnym celem ustawy karnej jest zmobilizowanie dłużnika do rzetelnego i terminowego realizowania swoich powinności alimentacyjnych. Z powyższych względów premiowania jest postawa tych sprawców, którzy przejawiają krytyczną refleksję nad swoim postępowaniem i naprawiają wyrządzoną krzywdę.

Wyrazem powyższego jest art. 209 par. 4 k.k., zgodnie z którym nie podlega karze dłużnik alimentacyjny, który nie później niż przed upływem 30 dni od dnia pierwszego przesłuchania w charakterze podejrzanego uiścił w całości zaległe alimenty.

Natomiast, jeżeli w analogiczny sposób zaległe alimenty uiści dłużnik narażający osobę uprawnioną na niemożność zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych, sąd odstępuje od wymierzenia kary, chyba że wina i społeczna szkodliwość czynu przemawiają przeciwko takiemu odstąpieniu.

Pomoc kancelarii

Specjalizujemy się w sprawach alimentacyjnych. Znamy ich specyfikę i  trudności, jakie wiążą się z nimi w praktyce. Działamy również w sprawach karnych związanych z uchylaniem się od alimentacji. Pomagamy sporządzać stosowne wnioski o ściganie, jak i występujemy w charakterze pełnomocników pokrzywdzonych. Bronimy osoby niesłusznie posądzane o uchylanie się od płacenia alimentów. Dane adwokatów naszej Kancelarii znajdują się w zakładce Kontakt.

Zastępcza kara pozbawienia wolności za niewykonaną karę ograniczenia wolności

Posted by adminwww on

W jakich sytuacjach jest orzekana i jakie są możliwości wstrzymania wykonania zastępczej kary pozbawienia wolności za niewykonaną karę ograniczenia wolności?

  • Czym jest zastępcza kara pozbawienia wolności?

Polski system prawa przewiduje możliwość zamiany przez sąd orzeczonej prawomocnym wyrokiem skazującym kary ograniczenia wolności na zastępczą karę pozbawienia wolności. Dzieje się tak wówczas, gdy osoba skazana orzeczonej kary nie wykonuje. Należy mieć zatem na uwadze, że wykonanie kary ograniczenia wolności podlega kontroli sądowego kuratora zawodowego i sądu. W sytuacji uchylania się skazanego od wykonania kary, sąd wszczyna postępowanie, w wyniku którego karę wolnościową może zamienić na karę pozbawienia wolności w zakładzie karnym.

  • Kara ograniczenia wolności i skutki jej niewykonania

Kara ograniczenia wolności polega na:

– wykonywaniu nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne,

– potrąceniu od 10% do 25% wynagrodzenia za pracę w stosunku miesięcznym na cel społeczny wskazany przez sąd.

Obowiązek świadczenia pracy i potrącenie wynagrodzenia sąd może orzec łącznie, albo osobno.

Sąd orzekając karę ograniczenia wolności w postaci pracy na cele społeczne wskazuje w wyroku skazującym:

– okres czasu, przez jaki kara ma być wykonywana (od 1 miesiąca do 2 lat),

– godzinowy wymiar kary w stosunku miesięcznym (od 20 do 40 godzin miesięcznie).

Po uprawomocnieniu się wyroku skazującego, mocą którego orzeczona została kara ograniczenia wolności, sąd przesyła odpis wyroku sądowemu kuratorowi zawodowemu, który w terminie 7 dni od doręczenia orzeczenia wzywa skazanego, a także określa, po wysłuchaniu skazanego, rodzaj, miejsce i termin rozpoczęcia pracy.

Sądowy kurator zawodowy kieruje do sądu wniosek o zamianę kary wolnościowej na zastępczą karę pozbawienia wolności, kiedy osoba skazana:

– nie stawi się na wezwanie kuratora,

– oświadczy sądowemu kuratorowi zawodowemu, że nie wyraża zgody na podjęcie pracy,

– nie podejmie pracy w wyznaczonym terminie lub w inny sposób uchyla się od odbywania kary ograniczenia wolności lub wykonania ciążących na niej obowiązków.

Na skutek wniosku sądowego kuratora zawodowego sąd wyznacza posiedzenie, w którym ma prawo wziąć udział prokurator, sądowy kurator zawodowy, skazany oraz jego obrońca. Jeżeli sąd dojdzie do przekonania, że skazany uchyla się od odbywania kary ograniczenia wolności, zarządza wykonanie zastępczej kary pozbawienia wolności. W razie gdy skazany wykonał już część kary ograniczenia wolności, sąd zarządza wykonanie zastępczej kary pozbawienia wolności w wymiarze odpowiadającym karze ograniczenia wolności pozostałej do wykonania, przyjmując, że jeden dzień zastępczej kary pozbawienia wolności jest równoważny dwóm dniom kary ograniczenia wolności.

  • Jak uniknąć zastępczej kary pozbawienia wolności orzeczonej w zamian za niewykonaną karę ograniczenia wolności?

W przypadku orzeczenia zastępczej kary pozbawia wolności skazanemu przysługuje możliwość złożenia:

– zażalenia na postanowienie w przedmiocie kary zastępczej,

– wniosku o wstrzymanie wykonania kary.

Na skutek zażalenia akta sprawy przesłane zostaną do sądu II instancji, który analizując okoliczności sprawy i zgromadzone dowody, poddaje kontroli orzeczenie sądu o zarządzeniu wykonania zastępczej kary pozbawienia wolności.

Przepisy przewidują także możliwość złożenia wniosku o wstrzymanie wykonania kary. Wniosek taki skazany powinien złożyć do sądu, który wydał postanowienie o zamianie kary. Wniosek musi zawierać pisemne zobowiązanie skazanego, że podejmie się odbywania kary ograniczenia wolności i podda się rygorom z nią związanym. Sąd może w każdym czasie wstrzymać wykonanie zastępczej kary pozbawienia wolności w wypadku, gdy skazany oświadczy na piśmie, że podejmie się odbywania kary ograniczenia wolności i podda się rygorom z nią związanym; wstrzymanie następuje do czasu wykonania orzeczonej kary ograniczenia wolności.

  • Co zrobić w sytuacji, gdy wykonanie kary ograniczenia wolności jest niemożliwe?

W praktyce zdarzają się przypadki, w których osoba skazana, z uwagi na sytuację życiową, czy zdrowotną nie jest w stanie wykonać kary ograniczenia wolności. W takich sytuacjach, aby uniknąć konsekwencji w postaci zamiany kary na zastępczą karę pozbawienia wolności, należy zwrócić się do sądu z wnioskiem o odroczenie wykonania, bądź udzielenie przerwy w wykonaniu kary. Wniosek taki należy uzasadnić i w miarę możliwości poprzeć załączoną dokumentacją, świadczącą o trudnej sytuacji skazanego.

Sąd może odroczyć wykonanie kary ograniczenia wolności na czas do 6 miesięcy, jeżeli natychmiastowe wykonanie kary pociągnęłoby dla skazanego lub jego rodziny zbyt ciężkie skutki.

Jeżeli stan zdrowia skazanego uniemożliwia wykonanie kary ograniczenia wolności, sąd udziela przerwy w odbywaniu kary do czasu ustania przeszkody.

Jeśli jesteś osobą skazaną lub znasz taką, która potrzebuje pomocy prawnej zapraszamy do kontaktu.

Zastępcza kara pozbawienia wolności za nieuiszczoną grzywnę

Posted by adminwww on

  • Czym jest zastępcza kara pozbawienia wolności?

Polski system prawa przewiduje możliwość zamiany przez sąd orzeczonej prawomocnym wyrokiem kary grzywny na zastępczą karę pozbawienia wolności. Dzieje się tak wówczas, gdy osoba skazana na karę grzywny nie wykonuje orzeczonej kary. Należy zatem pamiętać, że wykonanie orzeczonej kary, nawet wolnościowej, podlega kontroli sądu. W sytuacji uchylania się skazanego od wykonania kary, sąd wszczyna postępowanie, w wyniku którego karę wolnościową może zamienić na karę pozbawienia wolności w zakładzie karnym.

  • Kara grzywny i skutki jej niewykonania

Po uprawomocnieniu się wyroku skazującego, mocą którego orzeczona została kara grzywny, skazany wzywany jest przez sąd na piśmie do uiszczenia grzywny. W razie niezastosowania się do wezwania, grzywnę ściąga się w drodze egzekucji. Niekiedy zdarzają się przypadki, gdy ze względu na brak środków finansowych u skazanego egzekucja okazuje się bezskuteczna. W takich sytuacjach sąd może podjąć dalsze czynności mające na celu wyegzekwowanie kary, a konkretnie:

– zamienić grzywnę na pracę społecznie użyteczną,

– zarządzić wykonanie zastępczej kary pozbawienia wolności.

Jeżeli egzekucja grzywny nieprzekraczającej stu dwudziestu stawek dziennych okaże się bezskuteczna lub z okoliczności sprawy wynika, że byłaby ona bezskuteczna, sąd może zamienić grzywnę na pracę społecznie użyteczną przyjmując, że dziesięć stawek dziennych jest równoważnych miesiącowi pracy społecznie użytecznej.

Jeżeli egzekucja grzywny okazała się bezskuteczna lub z okoliczności sprawy wynika, że byłaby ona bezskuteczna, sąd zarządza wykonanie zastępczej kary pozbawienia wolności, gdy:

1) skazany oświadczy, że nie wyraża zgody na podjęcie zamienionej za karę grzywny pracy społecznie użytecznej albo uchyla się od jej wykonania, lub

2) zamiana grzywny na pracę społecznie użyteczną jest niemożliwa lub niecelowa.

Zarządzając wykonanie zastępczej kary pozbawienia wolności, przyjmuje się, że jeden dzień pozbawienia wolności jest równoważny dwóm stawkom dziennym grzywny.

  • Jak uniknąć wykonania zastępczej kary pozbawienia wolności orzeczonej w zamian za nieuiszczoną grzywnę?

Od zastępczej kary pozbawia wolności orzeczonej za nieuiszczoną uprzednio grzywnę, skazany może się w każdym czasie zwolnić poprzez wpłacenie kwoty pieniężnej przypadającej jeszcze do uiszczenia tytułem grzywny. Innymi słowy mówiąc, nawet w przypadku, gdy sąd wyda postanowienie o zamianie kary grzywny na zastępczą karę pozbawienia wolności, skazany poprzez uiszczenie brakującej kwoty tytułem grzywny wykona karę i tym samym uniknie osadzenia w zakładzie karnym. Co więcej, nawet w przypadku, gdy osoba skazana umieszczona zostanie w zakładzie karnym celem odbycia kary, wpłacenie brakującej kwoty grzywny spowoduje zwolnienie z zakładu karnego, wskutek uznania kary za wykonaną.

  • Co zrobić w sytuacji, gdy uiszczenie grzywny przekracza możliwości majątkowe skazanego?

W praktyce zdarzają się przypadki, kiedy osoba skazana, z uwagi na sytuację rodzinną, życiową, a w konsekwencji majątkową, nie jest w stanie uiścić orzeczonej kary grzywny na wezwanie sądu. W takich sytuacjach, aby uniknąć konsekwencji w postaci zamiany kary grzywny na zastępczą karę pozbawienia wolności, należy zwrócić się do sądu z wnioskiem o rozłożenie orzeczonej kary grzywny na raty. Wniosek taki należy uzasadnić i w miarę możliwości poprzeć załączoną dokumentacją, świadczącą o trudnej sytuacji majątkowej.

Jeżeli natychmiastowe wykonanie grzywny pociągnęłoby dla skazanego lub jego rodziny zbyt ciężkie skutki sąd może rozłożyć grzywnę na raty na czas nieprzekraczający 1 roku. W wypadkach zasługujących na szczególne uwzględnienie, a zwłaszcza wówczas, gdy wysokość grzywny jest znaczna, sąd możne rozłożyć grzywnę na raty na okres do 3 lat.

Jeśli jesteś osobą skazaną lub znasz taką, która potrzebuje pomocy prawnej zapraszamy do kontaktu.

Zobacz również: Zastępcza kara pozbawienia wolności za niewykonaną karę ograniczenia wolności

Przeszukanie lokalu przez Policję

Posted by adminwww on

Wkroczenie policji do mieszkania, bądź siedziby firmy w celu przeszukania stanowi drastyczną ingerencję w sferę prywatności. Z tego względu warto zapoznać się z kilkoma podstawowymi informacjami o przysługujących w takiej sytuacji prawach i gwarancjach procesowych.

W jakich sytuacjach dokonuje się przeszukania lokalu lub pomieszczenia?

Podjęcie decyzji o przeszukaniu nigdy nie może być decyzją dowolną, podjętą bez konkretnych podstaw. Przepisy procedury karnej wskazują bowiem jednoznacznie, że przeszukania dokonuje się tylko i wyłącznie w celu wykrycia, zatrzymania lub przymusowego doprowadzenia osoby podejrzanej. Ponadto celem przeszukania może być znalezienie rzeczy mogących stanowić dowód w sprawie lub podlegających zajęciu w postępowaniu karnym. Dodatkowo muszą przy tym istnieć uzasadnione podstawy do przypuszczenia, że ww. osoba podejrzana lub rzeczy rzeczywiście znajdują się w miejscu przeszukania. Tylko w razie zaistnienia powyższych przesłanek przeszukanie będzie uzasadnione.

Warto też wspomnieć, w celu znalezienia rzeczy mogących stanowić dowód w sprawie lub podlegających zajęciu w postępowaniu karnym można również dokonać przeszukania osoby, jej odzieży i podręcznych przedmiotów. W takiej sytuacji przeszukania osoby i odzieży na niej należy dokonywać w miarę możności za pośrednictwem osoby tej samej płci.

Kto wydaje decyzję o przeszukaniu lokalu lub pomieszczenia? Kto wykonuje przeszukanie?

Czynność przeszukania dokonywana jest co do zasady na etapie postępowania przygotowawczego (tj. śledztwa lub dochodzenia). Decyzję w tym zakresie podejmuje prokurator, ale polecenie przeszukania może wydać również sąd. Przeszukania co do zasady może dokonać osobiście prokurator lub – na polecenie sądu lub prokuratora – policja (sytuacja najczęstsza).

Prawa osoby, u której dokonuje się przeszukania lokalu lub pomieszczenia.

Trzeba wyraźnie podkreślić, że osoba u której dokonuje się przeszukania nie może się przeciwstawić tej czynności. Przysługują jej jednak określone prawa i gwarancje procesowe, pozwalające w szczególności poddać czynność przeszukania kontroli sądu. Jest to niezmiernie istotna kwestia, jako że przeszukanie np. mieszkania w sposób drastyczny godzi w dobra osobiste osoby u której dokonuje się przeszukania, w szczególności prawo do prywatności. Czynność ta musi być zatem nie tylko uzasadniona, ale przeprowadzona zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa.

Postanowienie o przeszukaniu lokalu lub pomieszczenia.

Co do zasady decyzja o dokonaniu przeszukania jest wyrażona w postaci dokumentu, którym jest postanowienie wydane przez sąd lub prokuratora. Postanowienie w przedmiocie przeszukania powinno być okazane osobie, u której przeszukanie ma być przeprowadzone.

W tym miejscu należy poczynić jednak istotne zastrzeżenie. Otóż w wypadkach niecierpiących zwłoki, jeżeli postanowienie sądu lub prokuratora nie może zostać wydane, dokonujący przeszukania okazuje nakaz kierownika swojej jednostki lub legitymację służbową, a następnie zwraca się niezwłocznie do sądu lub prokuratora o zatwierdzenie przeszukania. W takiej sytuacji postanowienie sądu lub prokuratora w przedmiocie zatwierdzenia przeszukania należy doręczyć osobie, u której dokonano przeszukania, w terminie 7 dni od daty tej czynności, ale tylko wtedy, gdy ta osoba zgłosiła takie żądanie do protokołu przeszukania. Co istotne, osoba u której dokonuje się przeszukania musi o tym prawie wiedzieć. Dlatego osoba, u której dokonuje się przeszukania, musi zostać pouczona o prawie zgłoszenia takiego żądania.

W jakiej porze można dokonywać przeszukania pomieszczenia lub lokalu?

Co do zasady przeszukania zamieszkałych pomieszczeń nie można dokonać w porze nocnej. Za porę nocną uważa się zaś czas od godziny 22.00 do godziny 6.00 rano. Tylko wyjątkowo, mianowicie tylko w wypadkach niecierpiących zwłoki, takie przeszukanie można być dokonane również w porze nocnej. Przeszukanie rozpoczęte za dnia można jednak prowadzić nadal mimo nastania pory nocnej. Natomiast w porze nocnej można bez przeszkód dokonać przeszukania lokali dostępnych w tym czasie dla nieokreślonej liczby osób albo służących do przechowywania przedmiotów.

W jaki sposób powinno być przeprowadzone przeszukanie pomieszczenia lub lokalu?

Osobę, u której ma nastąpić przeszukanie, należy przed rozpoczęciem czynności zawiadomić o jej celu i wezwać do wydania poszukiwanych przedmiotów. Podczas przeszukania ma prawo być obecna osoba, u której dokonuje się przeszukania, a także dodatkowo osoba przybrana przez prowadzącego czynność. Ponadto może być obecna osoba wskazana przez tego, u kogo dokonuje się przeszukania, jeżeli nie uniemożliwia to przeszukania albo nie utrudnia go w istotny sposób. Jeżeli przy przeszukaniu nie ma na miejscu gospodarza lokalu, należy do przeszukania przywołać przynajmniej jednego dorosłego domownika lub sąsiada.

Co ważne, przeszukanie powinno być dokonane zgodnie z celem tej czynności, z zachowaniem umiaru, oraz w granicach niezbędnych dla osiągnięcia celu tej czynności, przy zachowaniu należytej staranności, w poszanowaniu prywatności i godności osób, których ta czynność dotyczy oraz bez wyrządzania niepotrzebnych szkód i dolegliwości.

Co się dzieje z przedmiotami, których szukano?

W zależności od okoliczności danej sprawy przedmioty dobrowolnie wydane lub znalezione w czasie przeszukania po dokonaniu oględzin, sporządzeniu spisu i opisu są zabierane przez organy ścigania albo oddawane na przechowanie osobie godnej zaufania z zaznaczeniem obowiązku przedstawienia ich na każde żądanie organu prowadzącego postępowanie. Jednocześnie organ dokonujący przeszukania powinien wręczyć pokwitowanie stwierdzające, jakie przedmioty i przez kogo zostały zatrzymane.

Protokół przeszukania lokalu lub pomieszczenia.

Z czynności przeszukania zawsze powinien być sporządzony dokument w postaci protokołu. Protokół przeszukania powinien zawierać m.in. oznaczenie sprawy, z którą przeszukanie ma związek oraz podanie dokładnej godziny rozpoczęcia i zakończenia czynności, dokładną listę zatrzymanych rzeczy i w miarę potrzeby ich opis, a nadto wskazanie polecenia sądu lub prokuratora. Jeżeli polecenie nie zostało uprzednio wydane, zamieszcza się w protokole wzmiankę o poinformowaniu osoby, u której czynność przeprowadzono, że na jej wniosek otrzyma postanowienie w przedmiocie zatwierdzenia czynności.

Sądowa kontrola legalności przeszukania.

Postanowienie w przedmiocie przeszukania wydane zarówno przez sąd, jak i prokuratora podlega zaskarżeniu zażaleniem. Uprawnionym do złożenia zażalenia jest osoba, której prawa wskutek przeszukania zostały naruszone. W razie, gdy stosowne postanowienie lub zarządzenie wydał referendarz sądowy, może być wniesiony sprzeciw. Wniesienie sprzeciwu powoduje automatyczną utratę mocy postanowienia lub zarządzenia. Sądowa kontrola przeszukania ma przy tym niebagatelne znaczenie, skoro przeszukanie jako takie z istoty wkracza w podstawowe prawa jednostki. Stwierdzenie przez sąd, że przeszukanie było nielegalne, otwiera zaś drogę do realizacji odpowiedzialności odszkodowawczej władzy publicznej za naruszenie praw jednostki.

Pomoc ze strony kancelarii adwokackiej:

Wspieramy osoby, których prawa została naruszone w toku czynności postępowania karnego. Nasze dane kontaktowe można odnaleźć tutaj: https://kn-adwokaci.pl/kontakt/ .