Znaki graniczne wyznaczają zasięg własności osoby prywatnej, firmy, jednostki administracyjnej lub państwa. Szczególną wagę posiadają znaki dotyczące granic państwowych w związku z możliwością ich nielegalnego przekraczania. Niszczenie lub celowe ukrywanie takich oznaczeń prawo karne traktuje jako przestępstwo. Zakres wyznaczania kar oraz szczegółowe przesłanki opisuje artykuł 277 Kodeksu Karnego. Kara grzywny może też być wymierzona na podstawie Prawa Geodezyjnego i Kartograficznego.
Za znaki graniczne w świetle prawa uważa się wszystkie oznaczenia geodezyjne, które zostały umieszczone w sposób trwały i zaopatrzone w stosowne symbole lub kolory wskazujące na ich przeznaczenie. W świetle prawa stanowią one terenowe odniesienie do granic gruntów wyznaczanych na mapie i są informacją dla użytkowników, do jakiego miejsca mogą korzystać z terenu bez zgody właściciela. Usuwanie takich oznaczeń jest podstawą do wymierzenia kary.
Niszczenie kamieni i słupków granicznych
Niszczenie kamieni i słupków granicznych jest równoznaczne z naruszeniem prywatnej własności lub granic administracyjnych czy państwowych. W przypadku granic państwa za ich ustawianie od powiada Straż Graniczna, a kolor i wygląd takich oznaczeń jest ustalany w porozumieniach między krajami. Niszczenie słupów, którymi oznaczana jest granica państwowa bywa szczególnie surowo traktowane przez prawo pomimo stosowania tego samego artykułu, co w przypadku znaków geodezyjnych.
Znaki graniczne to wykonane z betonu słupki geodezyjne w górnej części wyposażone w znak krzyża. Znaki geodezyjne poza ochroną prawną ze strony kodeksu karnego są również chronione przez art. 15 PGiK, a jeśli zostały umieszczone na terenie posesji prawo nakłada na jej właściciela zakaz niszczenia i usuwania znaku oraz obowiązek natychmiastowego powiadomienia o takim zniszczeniu. Niszczenie kamieni i słupków granicznych w świetle prawa jest przestępstwem.
Co grozi za niszczenie?
Artykuł 277 kodeksu karnego mówiący o karach za niszczenie, przesuwanie i celowe ukrywanie znaków granicznych za takie przestępstwo przewiduje karę grzywny, ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2. Dodatkowo sąd może nakazać usunięcie szkody i przywrócenie dawnych oznaczeń. Na podstawie Prawa Geodezyjnego i Kartograficznego za zniszczenie znaku granicznego w oparciu o kodeks karny może zostać wymierzona kara grzywny w wysokości 20 do 5.000 złotych.