Kodeks karny definiuje dokument jako każdy przedmiot lub inny zapisany nośnik informacji, z którym jest związane określone prawo, albo który ze względu na zawartą w nim treść stanowi dowód prawa, stosunku prawnego lub okoliczności mającej znaczenie prawne. Z uwagi na znaczenie dla obrotu w różnorakich stosunkach społecznych ustawa karna w sposób bardzo rygorystyczny chroni wiarygodność dokumentu, jako wartość samą w sobie.
Przestępstwo przeciwko dokumentom
Postępujące sformalizowanie czynności w życiu codziennym sprawia, że ten typ przestępstw staje się coraz bardziej powszechny. W ramach przestępstw przeciwko wiarygodności dokumentów wyróżnia się szereg zachowań, często odznaczających się pomiędzy sobą subtelnościami.
Jakie przestępstwa przeciwko wiarygodności dokumentów opisane są w Kodeksie karnym
Art. 270 kk – Fałszerstwo materialne
Art. 270a kk – Sfałszowanie faktury
Art. 271 kk – Fałszerstwo intelektualne
Art. 271a kk – Podanie w fakturze nieprawdy
Art. 272 kk – Wyłudzenie podstępem poświadczenia nieprawdy
Art. 273 kk – Używanie dokumentów poświadczających nieprawdę
Art. 274 kk – Zbycie dokumentu tożsamości
Art. 275 kk – Posługiwanie się cudzym dokumentem
Art.276 kk – Niwelowanie dokumentu
Art. 277 kk – Usuwanie znaków granicznych
Z jakimi przestępstwami przeciwko wiarygodności dokumentów spotykamy się najczęściej
Jako obrońcy w procesach karnych często stykamy się przede wszystkim z fałszerstwem, w jego dwóch klasycznych odsłonach. Chodzi tu mianowicie o fałszerstwo materialne (tj. podrobienie lub przerobienie dokumentu w celu użycia za autentyczny) oraz fałszerstwo intelektualne (tj. poświadczenie nieprawdy co do okoliczności mającej znaczenie prawne). Szczególnym rodzajem fałszerstwa intelektualnego było wystawienie tzw. nierzetelnej faktury, penalizowane w Kodeksie karnym skarbowym. Obecnie czyn ten doczekał się odrębnej regulacji w ramach Kodeksu karnego.
Postępowania dowodowe w sprawach dotyczących dokumentów bywają żmudne i w zasadzie zawsze wiążą się z angażowaniem biegłego. Przestępstwa te często występują w połączeniu z innymi czynami zabronionymi popełnionymi w celu osiągnięcia jednego celu (np. wyłudzenie kredytu poprzez sfałszowaną dokumentację o zatrudnieniu i wysokości wynagrodzenia – kwalifikowane jako oszustwo w zbiegu z fałszerstwem materialnym, bądź intelektualnym).