Kategoria: Prawo przedsiębiorców

Zasady rękojmi po 1 stycznia 2023 r.

Zasady rękojmi po 1 stycznia 2023 r.

Posted by adminwww on

Rękojmia po 1 stycznia 2023 r.

Tematem jednego z ostatnich wpisów były uprawnienia przysługujące nabywcom z tytułu rękojmi oraz terminom ich realizacji. W niniejszym wpisie uwaga zostanie poświęcona zmianom w ustawie Kodeks cywilny oraz ustawie z dnia 30 maja 2014 r. o prawach konsumenta.

Zmiany dotyczące rękojmi obowiązujące od 1 stycznia 2023 r.

Obecnie w zakresie umów nabycia towaru zawartych po 1 stycznia 2023 r. obowiązują równolegle dwa systemy odpowiedzialności dotyczące odpowiednio:

  • nabywców kupujących towary dla celów prywatnych oraz nabywców – osób  fizycznych prowadzących co prawda jednoosobową działalność gospodarczą, zarejestrowaną w CEIDG, i zawierających umowę bezpośrednio związaną z prowadzoną działalnością gospodarczą, z zastrzeżeniem jednak, że z treści tej umowy wynika, że nie ma ona dla tej osoby charakteru zawodowego, wynikającego w szczególności z przedmiotu wykonywanej przez nią działalności gospodarczej, udostępnionego na podstawie przepisów o CEIDG;
  • wszystkich pozostałych  pozostałych przedsiębiorców.

Zmiany dla konsumentów i nie tylko

W niniejszym wpisie uwaga zostanie poświęcona pierwszej z wymienionych grup nabywców, mianowicie konsumentom. W istocie zmodyfikowane przepisy ustawy o prawach konsumenta stosuje się jednak do dwóch grup klientów.

Po pierwsze, nowa regulacja odnosi się stricte do konsumenta, czyli osoby fizycznej dokonującej czynności prawnej niezwiązanej bezpośrednio z jej działalnością gospodarczą lub zawodową.

Z drugiej jednak strony przepisy zmienionej ustawy o prawach konsumenta stosuje się również do osoby fizyczną prowadzącej jednoosobową działalność gospodarczą, zarejestrowaną w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej, zawierającej umowę bezpośrednio związaną z jej działalnością gospodarczą, gdy z treści tej umowy wynika, że nie ma ona dla tej osoby charakteru zawodowego, wynikającego w szczególności z przedmiotu wykonywanej przez nią działalności gospodarczej, udostępnionego na podstawie przepisów o Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej. Od razu trzeba wskazać, że identyfikacja takiego przedsiębiorcy jako uprawnionego z ustawy o prawach konsumenta będzie dla sprzedawcy bardzo trudna.

Uprawnienia klientów będących pozostałymi przedsiębiorcami w dalszym ciągu pozostają uregulowane w ustawie Kodeks cywilny.

Niezgodność towaru z umową

Zmodyfikowana ustawa o prawach konsumenta co do zasady przesądza o niezgodności towaru z umową w sytuacji gdy:

  • towar nie odpowiada opisowi podanemu przez przedsiębiorcę w tym w zakresie rodzaju, ilości, jakości, kompletności i funkcjonalności;
  • towar nie nadaje się do celów określonych przez konsumenta, o których poinformował przedsiębiorcę najpóźniej w chwili zawarcia umowy i które przedsiębiorca zaakceptował,
  • towar nie nadaje się do celów, do których zazwyczaj używa się towaru tego rodzaju, z uwzględnieniem obowiązujących przepisów prawa, norm technicznych lub dobrych praktyk,
  • towar nie posiada cech tego rodzaju (zwłaszcza w zakresie ilości, trwałości i bezpieczeństwa), jakie są typowe dla towaru tego rodzaju i których konsument może rozsądnie oczekiwać biorąc pod uwagę charakter towaru i składane publicznie zapewnienia przedsiębiorcy, producenta lub ich przedstawicieli w szczególności w reklamie lub na etykiecie,
  • towar jest niekompletny w zakresie opakowania, akcesoriów i instrukcji, których dostarczenia konsument może rozsądnie oczekiwać,
  • towar nie odpowiada próbce lub jest niezgodny z wzorem zaprezentowanym konsumentowi przed zawarciem umowy,
  • towar został niewłaściwie zamontowany, jeżeli czynność ta została wykonana przez przedsiębiorcę lub na jego odpowiedzialność, albo przez kupującego, który postąpił według instrukcji otrzymanej od przedsiębiorcy.

Roszczenia konsumenta w przypadku niezgodności towaru z umową

W przypadku niezgodności towaru z umową klientowi co do zasady przysługuje prawo do:

  • naprawy towaru lub wymiany na nowy, albo
  • stosownej obniżki ceny lub odstąpienia od umowy (w sytuacji, gdy wada jest istotna).

Zakres czasowy odpowiedzialności sprzedawcy w związku z niezgodnością towaru z umową

Sprzedawca odpowiada za brak zgodności towaru z umową istniejący w chwili jego dostarczenia i ujawniony w ciągu 2 lat od jego dostarczenia, chyba że termin przydatności towaru do użycia, określony przez przedsiębiorcę lub jego poprzedników prawnych, jest dłuższy.

Ustawa o prawach konsumenta wprowadza domniemanie, że brak zgodności towaru z umową, który ujawnił się przed upływem dwóch lat od chwili dostarczenia towaru, istniał w chwili jego dostarczenia. Sprzedawca, jeśli chce uwolnić się od roszczeń kupującego, musi obalić powyższe domniemanie.

Domniemanie nie będzie obowiązywało, gdy:

  • zostanie udowodnione, że brak zgodności towaru z umową, który ujawnił się przed upływem dwóch lat od dostarczenia towaru, nie istniał w chwili jego dostarczenia;
  • domniemania tego nie da się pogodzić biorąc pod uwagę specyfikę towaru;
  • domniemania tego nie da się pogodzić z charakterem braku zgodności z umową.

Pokreślić należy, że wskazany wyżej termin 2 lat nie jest terminem na realizację uprawnień kupującego, ani na zawiadomienie sprzedawcy o niezgodności towaru z umową. Jest to jedynie termin, w ramach którego musi nastąpić ujawnienie niezgodności, aby powstała odpowiedzialność sprzedawcy z tytułu niezgodności towaru z umową.

Jednocześnie sprzedawca nie będzie mógł powoływać się na upływ terminu do stwierdzenia przez konsumenta braku zgodności towaru z umową, jeżeli okaże się, że brak ten podstępnie zataił.

Natomiast termin przedawnienia roszczeń reklamacyjnych wynosi 6 lat.  Oznacza to, że po upływie 6 lat od dnia wydania towaru konsument nie może skutecznie domagać się roszczeń z tytułu niezgodności towaru z umową.

Wyłączenia

Na zakończenie należy dodać, że w niniejszym wpisie nie omówiono przepisów dotyczących sprzedaży „towaru z elementami cyfrowymi” czyli towaru zawierającego treść cyfrową lub usługę cyfrową lub z nimi połączonego w taki sposób, że brak treści cyfrowej lub usługi cyfrowej uniemożliwiłby jego prawidłowe funkcjonowanie – są to wszelkie towary działające w oparciu o aplikacje, systemy operacyjne np.  smartwatche. Szeroki zakres powyżej problematyki wymaga bowiem odrębnego omówienia.

We wpisie nie odniesiono się również do przepisów o wadach prawnych towaru, z uwagi na ich dalece mniejszy walor praktyczny przy obrocie konsumenckim.

Księgi wieczyste

Sprzeciw od nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym

Posted by adminwww on

Nakaz zapłaty to orzeczenie sądowe wydane w sprawie cywilnej.  Nakazy zapłaty wydawane są w ramach różnego rodzaju postępowań, w szczególności w ramach postępowania upominawczego oraz postępowania nakazowego. Powyższe rozróżnienie jest niezwykle istotne, jako że każdy z trybów może przewidywać inne przesłanki do wydania samego nakazu zapłaty, inny środek jego zaskarżenia oraz odmienne skutki jego wniesienia.

Kiedy sąd wyda nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym

Wydanie nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym dotyczy jedynie tych spraw, w których dochodzone jest roszczenie pieniężne bądź też świadczenie innych rzeczy zamiennych, a jednocześnie nie zachodzi żadna z negatywnych przesłanek do wydania takiego rozstrzygnięcia, mianowicie roszczenie nie jest oczywiście bezzasadne; twierdzenia co do faktów przytoczone w pozwie nie budzą wątpliwości; zaspokojenie roszczenia nie zależy od świadczenia wzajemnego.

Możliwość wydania nakazu zapłaty w trybie postępowania upominawczego zarezerwowana została zatem przede wszystkim w mniej skomplikowanych sprawach o zapłatę roszczeń pieniężnych. W praktyce poprzez nakazy zapłaty wydawane w postępowaniu upominawczym przedsiębiorcy często dochodzą roszczeń o zapłatę za usługi masowo świadczone klientom, np. z zakresu telekomunikacji czy też transportu.

Istotą bowiem postępowania upominawczego jest wydanie nakazu zapłaty na posiedzeniu niejawnym, bez udziału stron, przy jednoczesnym założeniu, że pozwany który otrzymał nakaz, uznając za zasadne jego wydanie, nie będzie się odwoływał i sprawę uda się rozstrzygnąć bez konieczności przeprowadzania postępowania dowodowego na rozprawie, co pozwoli zaoszczędzić sądowi oraz stronom czas i koszty.

Sprzeciw od nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym

Nie w każdej sprawie zakończonej wydaniem nakazu zapłaty pozwany godzi się z rozstrzygnięciem oraz twierdzeniami zawartymi w pozwie, który mu został doręczony jednocześnie z nakazem.  W takiej sytuacji istnieje możliwość zaskarżenia nakazu zapłaty poprzez wniesienie sprzeciwu w zakreślonym terminie. Powyższe jest niezmiernie istotne, jako że nakaz zapłaty, od którego nie wniesiono sprzeciwu lub sprzeciw wniesiono, jednak po terminie, ma skutki prawomocnego wyroku. Oznacza to, że prawomocny nakaz zapłaty zaopatrzony w klauzulę wykonalności nadaje się do skierowania do egzekucji komorniczej.

Termin na wniesienie sprzeciwu

Wydając nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym zawsze umieszcza się w jego treści sentencję, zgodnie z którą nakazuje się pozwanemu, aby w terminie oznaczonym w nakazie zaspokoił roszczenie w całości wraz z kosztami albo wniósł środek zaskarżenia.

Termin na zaskarżenie nakazu zapłaty jest przy tym różny w zależności od tego, w jakie miejsce doręcza się nakaz. Termin wynosi bowiem:

– dwa tygodnie od dnia doręczenia nakazu w przypadku nakazu zapłaty wydanego w postępowaniu upominawczym, gdy doręczenie nakazu pozwanemu ma mieć miejsce w kraju;

– miesiąc od dnia doręczenia nakazu w przypadku nakazu zapłaty wydanego w postępowaniu upominawczym, gdy doręczenie nakazu pozwanemu ma mieć miejsce poza granicami kraju na terytorium Unii Europejskiej;

– trzy miesiące od dnia doręczenia nakazu, w przypadku gdy doręczenie nakazu ma mieć miejsce poza terytorium Unii Europejskiej.

W praktyce najczęściej występującym terminem na wniesienie sprzeciwu od nakazu zapłaty jest termin dwóch tygodni.

Jak napisać sprzeciw od nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym

Sprzeciw od nakazu zapłaty jest przede wszystkim pismem procesowym w rozumieniu art. 126 par.1 Kodeksu postępowania cywilnego. W związku z powyższym powinien zawierać oznaczenie sądu, do którego jest skierowany; imiona i nazwiska lub nazwy stron, ich przedstawicieli ustawowych i pełnomocników; oznaczenie rodzaju pisma; osnowę wniosku lub oświadczenia; w przypadku gdy jest to konieczne do rozstrzygnięcia co do wniosku lub oświadczenia – wskazanie faktów, na których strona opiera swój wniosek lub oświadczenie, oraz wskazanie dowodu na wykazanie każdego z tych faktów; podpis strony albo jej przedstawiciela ustawowego lub pełnomocnika; wymienienie załączników. Sprzeciw oraz załączniki do niego składa się do sądu z odpisami dla strony przeciwnej.

Dodatkowo w sprzeciwie należy wskazać, czy pozwany zaskarża nakaz w całości czy w części oraz przedstawić zarzuty, które pod rygorem ich utraty należy zgłosić przed wdaniem się w spór co do istoty sprawy (np. zarzut braku właściwości miejscowej sądu, który wydał zaskarżony nakaz zapłaty). Sprzeciw wnosi się do sądu, który wydał nakaz zapłaty.

Co istotne, nakaz zapłaty doręcza się pozwanemu razem z odpisem pozwu, z odpisami załączników do pozwu oraz pouczeniem o terminie i sposobie zaskarżenia nakazu oraz skutkach jego niezaskarżenia. Pozwany otrzymując nakaz zapłaty, otrzymuje zatem pełną dokumentację pozwalającą odnieść się do treści powództwa.

Opłata od sprzeciwu od nakazu zapłaty

Sprzeciw od nakazu zapłaty wydanego w postępowaniu upominawczym jest wolny od opłat, co oznacza, że nie trzeba do niego uiszczać jakiejkolwiek opłaty sądowej. Powyższe rozwiązanie należy ocenić pozytywnie, ponieważ zapewnia dostęp do sądu bez konieczności ewentualnego rozpoznawania wniosku o zwolnienie z kosztów sądowych pozwanego, który nie jest w stanie ich ponieść bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny lub gdy ich poniesienie narazi go na taki uszczerbek.

Skutki wniesienia sprzeciwu od nakazu zapłaty

Nakaz zapłaty w zakresie zaskarżonym sprzeciwem traci moc. Sprzeciw jednego tylko ze współpozwanych o to samo roszczenie oraz co do jednego lub niektórych uwzględnionych roszczeń powoduje utratę mocy nakazu jedynie co do nich. W zakresie niezaskarżonym nakaz zapłaty ma skutki prawomocnego wyroku. To dlatego tak istotne jest, aby w treści sprzeciwu określić zakres zaskarżenia, tj. czy nakaz zaskarża się w całości, czy też w części.

Po utracie mocy przez nakaz zapłaty sąd co do zasady rozpoznaje sprawę według przepisów ogólnych lub w postępowaniu odrębnym właściwym dla danej sprawy. Pozew jest wiec kierowany do rozpoznania na rozprawę, gdzie po przeprowadzeniu postępowania dowodowego

alimenty na dorosłe dziecko

Kilka uwag o karach umownych

Posted by adminwww on

Kara umowna to jedna z najczęściej występujących w obrocie klauzul umownych. Służy dodatkowemu zabezpieczeniu należytego wykonania umowy poprzez wprowadzenie sankcji finansowej na wypadek niewywiązania się z zaciągniętego zobowiązania.  Zasady ustanawiania kar umownych określone zostały w przepisach Kodeksu cywilnego.  Przepisy umowy, które wprowadzają karę umowną są zatem ważne, o ile nie pozostają w sprzeczności z przepisami tej ustawy.

Zgodnie z intencją ustawodawcy celem kary umownej jest naprawienie szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania niepieniężnego. W przeciwieństwie jednak do odszkodowania określanego na zasadach ogólnych kara umowna należy się uprawnionemu  w zastrzeżonej  wysokości bez względu na wysokość poniesionej szkody, o ile tyle spełnione zostały faktyczne przesłanki pozwalające na jej dochodzenie.

W jakich przypadkach zastrzega się kary umowne

Jak sama nazwa wskazuje, kara umowna jest klauzulą kontraktową. A zatem jej zastrzeżenie w treści umowy jest prawem, a nie obowiązkiem stron umowy. Co jednak istotne, karę umowną można zatrzeć jedynie za niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania o charakterze niepieniężnym. Kary umowne nie mogą więc obowiązków wynikłych ze zobowiązań pieniężnych. Celem takiego ograniczenia stosowania kar umownych jest – jak wskazał Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 24 lipca 2009 r. w sprawie II CNP 16/19 – zapobieganie obchodzenia, poprzez zastrzeganie kary umownej przy zobowiązaniach pieniężnych, zakazu ustalania odsetek powyżej poziomu tzw. odsetek maksymalnych.

Kary umowne mogą zabezpieczać należyte wykonanie szeregu różnych zobowiązań  o charakterze niepieniężnym. W umowach o dzieło, czy też umowach o roboty budowlane zwykle zabezpiecza się terminowość wykonania kontraktu, ustanawiając obowiązek zapłaty kary umownej na wypadek opóźnienia w realizacji określonych obowiązków.

Kara umowna, a odstąpienie od umowy

W praktyce często dochodzi do sytuacji, w której niewykonanie lub nienależyte wykonanie umowy przez jedną stronę rodzi po drugiej stronie prawo do odstąpienia od umowy. Takie odstąpienie wywołuje co do zasady skutek wsteczny (ex tunc), tzn. taki stan prawny, jakby umowa nie była nigdy zawarta. W takiej sytuacji rodzi się więc pytanie, czy strona odstępująca od umowy z przyczyn leżących po drugiej stronie kontraktu jest uprawniona dodatkowo dochodzić roszczeń o zapłatę zastrzeżonej kary umownej, jeżeli równocześnie ziściły się przesłanki faktyczne do jej żądania. Zgodnie z przeważającą linią orzeczniczą taka sytuacja jest dopuszczalna. Jak wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 5 października 2006 r. w sprawie  IV CSK 157/06 wykonanie prawa odstąpienia inwestora od umowy o roboty budowlane nie pozbawia go roszczenia o zapłatę kary umownej zastrzeżonej na wypadek przekroczenia terminu oddania obiektu. Ocena, czy wykonanie prawa odstąpienia nie obezwładnia jednak prawa dochodzenia roszczenia o zapłatę kary umownej wymaga każdorazowo analizy konkretnego przypadku.

Wysokość kary umownej

Jak wcześniej wskazano, prawo żądania zapłaty zastrzeżonej kary umownej nie wymaga wykazywania przez uprawnionego realnie poniesionej szkody. Jak bowiem jednoznaczne wskazuje art. 484 § 1 Kodeksu cywilnego,  kara umowna należy się wierzycielowi w zastrzeżonej na ten wypadek wysokości bez względu na wysokość poniesionej szkody. Wydawałoby się zatem, że strony mają pełną swobodę w określeniu kwoty pieniężnej, która zawsze będzie należna w razie spełnienia określonych przesłanek. Nie jest tak jednak do końca.

Miarkowanie kary umownej

Przepisy Kodeksu cywilnego dają ochroną dłużnikowi zobowiązanemu do zapłaty kary umownej. Zgodnie bowiem z art. 484 § 2 Kodeksu cywilnego dłużnik może żądać zmniejszenia kary umownej w dwóch przypadkach:  jeżeli zobowiązanie zostało w znacznej części wykonane lub też gdy kara umowna jest rażąco wygórowana. Żądanie zmniejszenia kary umownej można zgłosić w toku procesu wytoczonego przez wierzyciela o zapłatę tejże kary. Co bardzo ważne, powoływany przepis ma charakter bezwzględnie obowiązujący – strony nie mogą zatem skutecznie wyłączyć w umowie możliwości miarkowania kary umownej przez sąd.

Kara umowna a odszkodowanie

Pamiętać również należy o jeszcze jednej kodeksowej regulacji chroniącej dłużnika pozwanego o zapłatę kary umownej. O ile bowiem kara należy się w umówionej wysokości bez względu na wysokość poniesionej szkody, o tyle  – zgodnie z art. 484 § 1 Kodeksu cywilnego –  żądanie odszkodowania przenoszącego wysokość zastrzeżonej kary nie jest dopuszczalne, chyba że strony inaczej postanowiły. Stąd też często w umowach może przeczytać, że dochodzenie kary umownej nie wyłącza prawa do dochodzenia odszkodowania w kwocie przekraczającej wysokość zastrzeżonej kary.

Jak postąpić w sytuacji, gdy koniec terminu postępowania administracyjnego przypada na sobotę?

Orzecznictwo sądów administracyjnych w odniesieniu do decyzji inspekcji sanitarnej

Posted by adminwww on

Warto odnotować kształtującą się linię orzeczniczą wojewódzkich sądów administracyjnych w zakresie skarg obywateli na decyzje inspekcji sanitarnej dotyczące nakładania kar za niestosowanie się do ograniczeń związanych ze stanem epidemii. Spośród kilku zbliżonych wyroków, o których w ostatnim czasie donosiły media, dostępne jest w całości uzasadnienie wyroku Wojewódzkiego Sądu Apelacyjnego w Opolu1. Sąd w uzasadnieniu przypominał o art. 31 Konstytucji RP, zgodnie z którym że dla ograniczenia w zakresie korzystania z konstytucyjnych wolności i praw mogą być ustanawiane tylko w ustawie i tylko wtedy, gdy są konieczne w demokratycznym państwie, a w konsekwencji stwierdził, że brak jest wystarczającej podstawy prawnej dla daleko idących ograniczeń dla swobody prowadzenia działalności gospodarczej, jeżeli nie wprowadzono stanu klęski żywiołowej, a zakazy ustanawiane są w drodze rozporządzeń. W związku z tym uchylił karę nałożoną na przedsiębiorcę prowadzącego pomimo zakazu zakład fryzjerski i umorzył postępowanie.

Zmiany przepisów dotyczących przedsiębiorców. Nowe przepisy ułatwiające start firmy. Ułatwienia dla nowych przedsiębiorców

Posted by adminwww on with 0 Comment

Z dniem 30 kwietnia 2018 roku weszły w życie nowe przepisy , które zbiorczo określane są mianem Konstytucji biznesu. Zastępują one dotychczas obowiązującą ustawę o swobodzie działalności gospodarczej, określając jednocześnie w precyzyjny sposób zasady obowiązujące przedsiębiorców i organy władzy publicznej we wzajemnych relacjach. Co bardzo istotne, nowa ustawa przewiduje szereg ulg i ułatwień dla osób, które chcą podjąć działalność gospodarczą w Polsce.

Continue reading „Zmiany przepisów dotyczących przedsiębiorców. Nowe przepisy ułatwiające start firmy. Ułatwienia dla nowych przedsiębiorców” →