Na wstępie trzeba podkreślić, że zasadą prawa autorskiego jest, że prawa autorskie majątkowe do utworu przynależą jego twórcy. Mogą być oczywiście przedmiotem obrotu i dziedziczenia, niemniej powstają w momencie wykreowania (ustalenia) utworu i ich dysponentem jest autor.
Utwór pracowniczy jako przedmiot praw autorskich
Art. 12 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych wprowadza wyjątek od powyższej zasady przyznając autorskie prawa majątkowe pracodawcy do utworów stworzonych przez pracownika w ramach stosunku pracy.
Czy pracodawca zawsze nabędzie prawa autorskie
Nie. Wyraźnie trzeba zaznaczyć, że zgodnie z prawem to strony decydują w umowie o pracę, do kogo należeć będą prawa autorskie do utworu stworzonego przez pracownika. Często zapomina się jednak, że pominięcie tej kwestii w umowie powoduje ten skutek, że prawa do utworu będą przynależeć do pracodawcy. A zatem to w interesie pracownika jest jasne określenie w umowie o pracę, do kogo mają należeć prawa do stworzonego przez niego w ramach stosunku pracy utworu.
Co to jest utwór pracowniczy
Jako że nabycie praw autorskich majątkowych przez podmiot inny, niż sam twórca jest wyjątkiem, w przepisach ustawy w sposób bardzo precyzyjny określono, o jakie utwory chodzi. Mowa mianowicie o utworze, który pracownik stworzył w wyniku (a więc nie przy okazji) wykonywania obowiązków ze stosunku pracy.
Kiedy dokładnie pracodawca nabywa prawa autorskie
Moment nabycia prawa również jest ściśle określony. Nabycie następuje z chwilą przyjęcia utworu przez pracodawcę i to tylko w granicach wynikających z celu umowy o pracę i zgodnego zamiaru stron.
Czy nabycie praw przez pracodawcę ma charakter bezwzględny
Nie. Otóż, jeżeli pracodawca, w okresie dwóch lat od daty przyjęcia utworu, nie przystąpi do rozpowszechniania utworu przeznaczonego w umowie o pracę do rozpowszechnienia, twórca może wyznaczyć pracodawcy na piśmie odpowiedni termin na rozpowszechnienie utworu z tym skutkiem, że po jego bezskutecznym upływie prawa uzyskane przez pracodawcę wraz z własnością przedmiotu, na którym utwór utrwalono, powracają do twórcy, chyba że umowa stanowi inaczej. Strony mogą określić inny termin na przystąpienie do rozpowszechniania utworu.
W czym możemy pomóc
Tworzymy projekty umów o pracę oraz stosownych przepisów umownych regulujących kwestie utworów pracowniczych. Wspieramy pracodawców i pracowników we wszelkich kwestiach dotyczących regulacji zagadnień prawnoautorskich w relacjach pracowniczych.