Prawo do działki w Rodzinnym Ogrodzie Działkowym nie jest równoznaczne z prawem własności. Jest to specyficzne, aczkolwiek szerokie i trwałe uprawnienie, które przypomina w swej konstrukcji prawo dzierżawy lub użytkowania. Obowiązujące aktualnie uregulowania zawarte są w ustawie z dnia 1 lipca 2014 r. o Rodzinnych Ogrodach Działkowych.
Grunty, na których położone są Rodzinne Ogrody Działkowe, położone są w atrakcyjnych lokalizacjach, posiadają własną infrastrukturę i tradycję. Nie można korzystać z nich w sposób dowolny, a do obowiązków działkowca należy nie tylko uiszczanie opłat, ale również dbanie o działkę. Na działce można wybudować altanę, do czego nie jest konieczne uzyskanie pozwolenia na budowę. Maksymalna dozwolona powierzchnia altany wynosi 35 m2.
Kto może nabyć działkę w ROD?
Nabycie prawa do działki nastąpić może na dwa zasadnicze sposoby. Po pierwsze, prawo do działki nabyć można osoby uprawnionej. Umowa wymaga formy pisemnej z notarialnie poświadczonymi podpisami. Druga możliwość to zawarcie umowy o prawo do działki bezpośrednio z ROD, o ile są w jego posiadaniu wolne działki.
Polski Związek Działkowców zrzesza członków Rodzinnych Ogrodów Działkowych i pełni określone funkcje administracyjne. Członkostwo w nim nie jest jednak obowiązkowe, a cześć ogrodów działkowych wyłączyła się spod pieczy Polskiego Związku Działkowców.
Działka w Rodzinnym Ogrodzie Działkowym może być dobrą inwestycją, ale warto postrzegać ją przede wszystkim jako miejsce rekreacji oraz możliwość bliskiego kontaktu z przyrodą w środku metropolii. Tak niejednokrotnie postrzegają je urzędnicy, określając ogrody działkowe jako elementy zieleni urządzonej (ZP, ZD) w ramach uchwalanych i przygotowywanych miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego. Niekorzystne zapisy w niektórych miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego doprowadziły do likwidacji niektórych ogrodów działkowych. Warto kwestię tę ustalić przed decyzją o zakupie.
Do wielu gruntów, na których znajdują się warszawskie ogrody, wysunięto roszczenia na podstawie tzw. dekretu Bieruta. Przed decyzją o nabyciu prawa do działki warto dowiedzieć się, na ile ryzyko realizacji roszczeń jest realne. Informacje takie można uzyskać między innymi w Polskim Związku Działkowców.
Podsumowując: status konkretnego Rodzinnego Ogrodu Działkowego warto zweryfikować pod względem prawnym, przed podjęciem decyzji o nabyciu prawa do działki.