Rękojmia a gwarancja – na czym polega różnica? Zarówno producenci, jak i sprzedawcy zobowiązani są do odpowiedzialności za oferowane produkty i usługi. Dwie formy odpowiedzialności związane ze sprzedażą: to rękojmia, która wynika wprost z przepisów prawa, dotyczy sprzedawców i opiera się na zgodności towaru z umową oraz gwarancja, której udziela producent w osobnym zobowiązaniu. Dylemat, z których uprawnień korzystać – rękojmi czy gwarancji – rozwieją szczegółowe informacje, które znajdują się w tym artykule.
Co to jest rękojmia?
Rękojmia to odpowiedzialność sprzedawcy za wady fizyczne (niezgodność towaru z umową) lub wady prawne (towar nie należy do sprzedawcy) w towarze sprzedanym konsumentowi. Zasady rękojmi obejmują także wady w wykonanym dziele (na podstawie umowy o dzieło), w obiektach budowlanych (na podstawie umowy o roboty budowlane), w wynajmowanym lokalu (na podstawie umowy najmu). Rękojmia umożliwia konsumentowi dochodzenia swoich praw zawsze i w każdym przypadku wystąpienia wady w towarze.
Podstawy do rękojmi
W momencie stwierdzenia wad, nabywca ma prawo domagać się bezpłatnej naprawy, wymiany produktu na nowy, zwrotu całości lub części poniesionych kosztów. Korzystając z rękojmi to klient może wybrać jedno z powyższych rozwiązań. Zwrot całości kosztów równoznaczny jest z odstąpieniem od umowy i jest to rozwiązanie ostateczne, kiedy innej możliwości nie ma. Skorzystanie z rękojmi możliwe jest po przedstawieniu dowodu zakupu (paragon, faktura VAT, umowa, potwierdzenie sprzedaży z karty płatniczej). Rękojmia, czyli niezgodność towaru z umową, nakłada odpowiedzialność za produkt na sprzedawce na mocy prawa i w każdym wypadku wystąpienia wady.
Odpowiedzialność sprzedawcy za towar obejmuje okres dwóch lat od daty sprzedaży czy zawarcia umowy. Na złożenie reklamacji konsument ma rok od chwili wykrycia wady w towarze. Sprzedawca natomiast reklamacje powinien rozpatrzyć w ciągu dwóch tygodni. Przekroczenie terminu czternastu dni na uwzględnienie reklamacji i brak odpowiedzi pokrzywdzonemu konsumentowi równoznaczne jest z jej akceptacją. Zaznaczyć trzeba, że sprzedawca może być zwolniony z odpowiedzialności za towar. Dzieje się tak wyłącznie w przypadku, kiedy przed zawarciem umowy (sprzedaż) konsument był o wadzie poinformowany.
Co to jest gwarancja? – definicja, kogo dotyczy
Gwarancja to odpowiedzialność producenta za towar. Produkty uzyskują gwarancję producenta, w której określony zostaje czas, przez który gwarancja będzie w mocy. Ważne są także warunki gwarancji określone przez producenta. Gwarancja produktu to także potwierdzenie jego jakości. Dokument gwarancyjny musi zawierać najważniejsze dane oraz informacje określające procedurę dochodzenia praw przez konsumenta w momencie wystąpienia wady lub uszkodzenia w okresie gwarancyjnym. Ważne są takie dane, jak: okres gwarancji, zasięg terytorialny ochrony gwarancyjnej, dane kontaktowe gwaranta, serwisu itp. Zasady znajdujące się w dokumencie gwarancyjnym stają się podstawą do wszczęcia i przeprowadzenia procedury reklamacyjnej. Korzystając z opieki gwarancyjnej konsument zyskuje dostęp do profesjonalnej obsługi w celu naprawy towaru. Technicy doskonale znają dany produkt i są w stanie skutecznie usunąć wady. W serwisie fachowcy używają również sprawdzonego sprzętu. Działania gwarancyjne odbywają się w określonym i wyznaczonym przez gwaranta czasie. Producent dba także o renomę firmy, dlatego też powinien dążyć do sprawnego i skutecznego załatwienia sprawy. Korzystanie z gwarancji jest więc bardzo korzystne dla obu stron. Reklamacja a gwarancja to zatem działania, które mają na celu osiągnięcie satysfakcji i zadowolenia klienta w przypadku wystąpienia wady towaru.
Rękojmia a gwarancja – różnice
Rękojmia i gwarancja to dwie formy odpowiedzialności za produkt, które nie są do końca tożsame. Można zatem rozróżnić kilka kluczowych spraw:
- Powstanie wady
Pierwszą z różnic jest określenie momentu powstania wady. W rękojmi powstanie wady uznaje się w czasie przed zawarciem umowy (sprzedaż). Gwarancja natomiast obejmuje wykrycie lub powstanie wady w trakcie użytkowania produktu w okresie ochrony gwarancyjnej.
- Odpowiedź na roszczenia konsumenta
Kolejną z różnic jest metoda rozwiązania problemu w przypadku wystąpienia wady produktu. W gwarancji zasady określane są przez producenta, który sam wybrać może sposób rozwiązania sprawy, gdyż obie strony obowiązuje regulamin przedstawiony w dokumentach gwarancyjnych. Rękojmia natomiast uprawnia konsumenta do stawiania roszczeń, które muszą zostać zrealizowane przez sprzedawcę (bezpłatna naprawa, wymiana towaru, obniżenie lub, w ostateczności, zwrot kosztów).
- Okres rękojmi i gwarancji
Okres, w którym konsument może domagać się swoich praw na podstawie rękojmi i gwarancji jest różny. Odpowiedzialność sprzedawcy w przypadku rękojmi obejmuje dwa lata od dnia sprzedaży i wydania towaru nabywcy. Rękojmia przysługuje bez względu na wystawienie (bądź nie) gwarancji przez producenta towaru. Gwarancja może mieć natomiast zupełnie inne terminy, które zależne są od samego producenta i określone zostały w dokumencie gwarancyjnym. Na rynku są producenci, którzy swoje produktu obejmują dożywotnią gwarancją.
Gwarancja a rękojmia – odpowiedzialność sprzedawcy i producenta
Podstawą prawną, w której znajduje się rozróżnienie pomiędzy rękojmią a gwarancją, jest Kodeks cywilny (Dz. U. z 2017 r. poz. 459, z późn. zm.). W artykułach 556-572 znajdują się regulacje rękojmi, a w artykułach 577-582 uregulowano zasady gwarancji. Głównym rozróżnieniem pomiędzy rękojmią i gwarancją jest ustanowienie odpowiedzialności za towar. W przypadku rękojmi tą odpowiedzialnością zostaje obarczony sprzedawca, który na mocy obowiązującego prawa odpowiada za występujące wady w sprzedawanym towarze. Rękojmia nakłada odpowiedzialność na sprzedawcę w każdym wypadku, gdyż występuje ona na mocy prawa. Gwarancja natomiast odpowiedzialnością za wadliwy towar obciąża producenta. Warunkiem odpowiedzialności jest wystawienie gwarancji w postaci dokumentu gwarancyjnego (np. karta gwarancyjna). Wszystkie zasady postępowania w momencie wystąpienia wady określa regulamin gwarancji. Różnice pomiędzy gwarancją a rękojmią odnoszą się więc do zakresu odpowiedzialności za towar.