W dniu 15 lutego 2024 r. weszły w życie zmiany w przepisach Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego oraz niektórych innych ustaw, których celem jest zwiększenie ochrony małoletnich przed przemocą, w tym przemocą o charakterze seksualnym, w odniesieniu do działalności związanej między innymi z wychowaniem, edukacją, wypoczynkiem, a także leczeniem, opieką i świadczeniem porad psychologicznych dla małoletnich. Ochrona ma być realizowana w szczególności poprzez nałożenie obowiązku opracowania Standardów Ochrony Małoletnich, a także weryfikację osób zatrudnianych i dopuszczanych do takiej działalności.
Obowiązek wprowadzenia standardów ochrony małoletnich ma organ zarządzający placówką medyczną, w której przebywają lub mogą przebywać małoletni. Dokument ten powinien być dostosowany do charakteru i rodzaju placówki lub działalności i określać w szczególności: zasady zapewniające bezpieczne relacje między małoletnim a personelem placówki, w tym zachowania niedozwolone wobec małoletnich; zasady i procedurę podejmowania interwencji w sytuacji podejrzenia krzywdzenia lub posiadania informacji o krzywdzeniu małoletniego; procedury i osoby odpowiedzialne za składanie zawiadomień o podejrzeniu popełnienia przestępstwa na szkodę małoletniego, zawiadamianie sądu opiekuńczego oraz w przypadku instytucji, które posiadają takie uprawnienia, osoby odpowiedzialne za wszczynanie procedury „Niebieskie Karty”; zasady i sposób udostępniania rodzicom albo opiekunom prawnym lub faktycznym oraz małoletnim standardów do zaznajomienia się z nimi i ich stosowania; zasady przeglądu i aktualizacji standardów.
W standardach uwzględnić należy sytuację dzieci niepełnosprawnych oraz dzieci ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. Sporządzone winny być z uwzględnieniem konieczność ich zrozumienia przez osoby małoletnie. Standardy powinny być udostępnione na stronie internetowej podmiotu oraz wywieszone w widocznym miejscu w wersji zupełnej oraz skróconej, przeznaczonej dla małoletnich. Zgodnie z nowymi przepisami obowiązek wprowadzenia wyżej wymienionych standardów musi być zrealizowany do 15 sierpnia 2024 r.
Drugim elementem związanym z ochroną małoletnich w podmiotach leczniczych jest nałożenie obowiązków na pracodawcę oraz na pracownika lub osobę, która ma być dopuszczona do działalności związanej z osobami poniżej 18 roku życia związanych z weryfikacją karalności. Przed nawiązaniem stosunku pracy lub dopuszczeniem do takiej działalności niezbędne będzie uzyskanie zaświadczenia o niekaralności za niektóre przestępstwa, w tym przeciwko wolności seksualnej i obyczajności, przestępstwo znęcania się, czy też określone w ustawie o przeciwdziałaniu narkomanii3. Dodatkowo, w przypadku osób posiadających obywatelstwo innego państwa niż Polska, przepisy nakładają obowiązek przedłożenia pracodawcy informacji z rejestru karnego państwa obywatelstwa uzyskiwaną do celów działalności związanej z kontaktami z dziećmi.
Brak wprowadzenia standardów ochrony małoletnich stanowić będzie wykroczenie zagrożone karą grzywny w wysokości do 250 zł albo nagany. Dopuszczenie do pracy osoby prawomocnie skazanej za przestępstwa objęte weryfikacją podlega aresztu, ograniczenia wolności albo grzywny nie niższej niż 1000 zł. Przestępstwem jest natomiast dopuszczenie do pracy lub innej działalności osoby z orzeczonym zakazem zajmowania stanowisk związanych z wychowaniem, edukacją, leczeniem małoletnich lub z opieką nad nim, za które grozi kara kara pozbawienia wolności od 3 miesięcy do 5 lat.