Postępowanie komornicze jest formą przymusowej egzekucji roszczenia, którego dobrowolnego spełnienia odmówił wcześniej dłużnik. W sytuacjach typowych egzekwowana kwota rzeczywiście nie została wcześniej zapłacona wierzycielowi i istnieje podstawa do zaangażowania komornika. Zdarzają się jednak sytuacje, w których egzekucja w zasadzie nie powinna mieć miejsca, a jednak zostaje wdrożona. Dłużnik nie pozostaje jednak w takim przypadku bez ochrony. Ważna jest więc świadomość, jakie konkretnie uprawnienia służą dłużnikowi i jak mogą być zrealizowane.
Co to jest powództwo opozycyjne
Powództwo opozycyjne to podstawowy instrument służący dłużnikowi w sytuacji, gdy nie było podstaw do wszczęcia przeciwko niemu egzekucji komorniczej. Istotą żądania zawartego w takim powództwie jest pozbawienie lub ograniczenie tytułu wykonawczego (zwykle wyroku) przymiotu wykonalności , czyli możliwości żądania przymusowego wykonania takiego tytułu przez dłużnika.
W jakich sytuacjach można wytoczyć powództwo przeciwegzekucyjne
Art. 840 § 1 Kodeksu postępowania cywilnego ogranicza możliwość wytoczenia powództwa przeciwegzekucyjnego o charakterze opozycyjnym do ściśle określonych sytuacji.
Pierwsza grupa przypadków dotyczy przede wszystkim tych sytuacji, gdy dłużnik w ogóle zaprzecza, aby istniał ciążący na nim prawny obowiązek spełnienia na rzecz wierzyciela świadczenia objętego tytułem egzekucyjnym niebędącym orzeczeniem sądu.
Druga grupa sytuacji dotoczy głównie takiego stanu rzeczy, gdy już po powstaniu tytułu egzekucyjnego (a więc np. po wydaniu prawomocnego wyroku) nastąpiło takie zdarzenie, które spowodowało, że zobowiązanie objęte tytułem egzekucyjnym wygasło. W szczególności dotyczy to sytuacji, gdy doszło do spłaty długu.
W ostatnim przypadku powództwo opozycyjne można wytoczyć małżonek dłużnika, przeciwko to któremu małżonkowi nadano klauzulę wykonalności. W takiej sytuacji małżonek musi jednak wykazać, że egzekwowane świadczenie wierzycielowi nie przysługuje.
Kogo należy pozwać składając powództwo przeciwegzekucyjne
Dłużnik kwestionujący zasadność egzekucji doznaje określonej szkody wskutek czynności komornika, który prowadzi czynności egzekucyjne. Powództwo przeciwegzekucyjne należy jednak skierować przeciwko wierzycielowi (bądź wierzycielom), który skierował określone roszczenie do przymusowego wykonania.
Jaki jest termin na wytoczenie powództwa przeciwegzekucyjnego
Powództwo przeciwegzkucyjne nie jest ograniczone czasowo terminem ściśle określonym w dniach, miesiącach, czy latach. Można je jednak zasadnie wytoczyć jedynie do czasu, póki wobec dłużnika toczy się egzekucja. W sytuacji, gdy całość roszczenia zostanie wyegzekwowania, powództwo przeciwegzekucyjne staje się po prostu bezprzedmiotowe i jako takie, zostanie oddalone.
Co istotne, powództwo przeciwegzekucyjne można wytoczyć jeszcze zanim wszczęto postępowanie komornicze. Pozew może być bowiem złożony do sadu już z chwilą, gdy tytułowi egzekucyjnego (np. wyrokowi, ugodzie sądowej) nadano klauzulę wykonalności.
Dłużnik, od którego wyegzekwowano w drodze egzekucji komorniczej cały dług, a który nie zdążył skutecznie wytoczyć powództwa przeciwegzekucyjnego, nie pozostaje jednak bez środków dalszej ochrony. Może bowiem wszcząć odrębne postępowanie przed sądem w celu ochrony swoich interesów naruszonych poprzez niesłuszną egzekucję.
Opłata sądowa od powództwa przeciwegzekucyjnego
Wnosząc powództwo przeciwegzekucyjne, należy je w sposób należy opłacić. Opłata sądowa od pozwu będzie przy tym pochodną kwoty objętej roszczeniem. Pozew podlega opłacie stałej w wysokości określonej w art. 13 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, gdy wartość przedmiotu sporu nie jest wyższa niż 20 tys. zł. Jeżeli wartość przedmiotu sporu przewyższa kwotę 20 tys. zł, jednakże nie jest wyższa niż 40 tys. zł, pozew podlega opłacie stosunkowej w wysokości 5% wartości przedmiotu sporu (zgodnie z art. 13 ust. 2 ww. ustawy). W przypadku, jeśli wartość przedmiotu sporu przewyższa kwotę 40 tys. zł, pozew podlega opłacie stałej w wysokości 2 tys. zł (zgodnie z art. 13c pkt 2 ww. ustawy).
Szczególny rodzaj powództwa przeciwegzekucyjnego – tzw. powództwo interwencyjne
Szczególnego rodzaju ochronę przed czynnościami egzekucyjnymi wprowadza art. 841 Kodeksu postępowania cywilnego. Tzw. powództwo interwencyjne nie służy jednak samemu dłużnikowi, a osobie trzeciej, jeżeli należący do takiej osoby przedmiot majątkowy został np. omyłkowo objęty egzekucją. W takiej sytuacji poszkodowany może w drodze powództwa żądać zwolnienia zajętego przedmiotu od egzekucji.
Powództwo kierowane jest przeciwko wierzycielowi. Jeżeli jednak pomiędzy dłużnikiem, a osobą trzecią istnieje spór w zakresie np. kwestii, kto jest właścicielem przedmiotu objętego egzekucją, powództwo należy skierować również przeciwko dłużnikowi.
W przeciwieństwie do powództwa opozycyjnego, powództwo interwencyjne zastrzeżone jest terminem. Co do zasady można je wnieść jedynie w ciągu miesiąca od dnia dowiedzenia się o naruszeniu praw. Niezależnie od powyższego, powództwo opozycyjne również można wytoczyć jedynie do chwili zakończenia postępowania egzekucyjnego.
Gdy termin na wytoczenie powództwa upłynął, poszkodowany w dalszym ciągu może jednak żądać ochrony swych praw w drodze odrębnego powództwa. Osoba trzecia może bowiem żądać zwrotu wyegzekwowanego świadczenia, bądź też naprawienia szkody powstałej wskutek egzekucji skierowanej do należącego do niej przedmiotu.
Pomoc kancelarii dla poszkodowanych dłużników
Wspieramy osoby, przeciwko którym niesłusznie skierowano postępowanie komornicze. Występujemy jako pełnomocnicy w sądzie, kontaktujemy się z komornikami, prowadzimy negocjacje z wierzycielami. Dane adwokatów z naszej Kancelarii dostępne są w zakładce Kontakt.