Każdy poszkodowany ma prawo wystąpić z roszczeniem o naprawienie wyrządzonej mu szkody. Jeżeli sprawca szkody miał obowiązek się ubezpieczyć od odpowiedzialności cywilnej (dotyczy to zawsze właścicieli pojazdów) lub też umowę ubezpieczenia zawarł sam poszkodowany, o naprawienie szkody można się zwrócić bezpośrednio do ubezpieczyciela.
W większości przypadków, gdy poszkodowany jest uprawniony do wypłaty odszkodowania, uzyskuje on rekompensatę pieniężną poniesionej szkody. Nie zawsze jednak kwota odszkodowania jest dla poszkodowanego zadawalająca. Również nie zawsze ubezpieczyciel dostrzega podstawę, aby uznać się zobowiązanym do naprawienia szkody. Odmawia wtedy zapłaty jakiegokolwiek odszkodowania. Pytanie, co dalej w takich przypadkach.
Terminy wypłaty odszkodowania
Przepisy ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych w sposób jednoznaczny precyzują obowiązki ubezpieczyciela w zakresie wypłaty należnego odszkodowania w zakresie odszkodowań objętych tą regulacją.
Zgodnie z art. 14 ust.1 powołanej wyżej ustawy zakład ubezpieczeń wypłaca odszkodowanie w terminie 30 dni licząc od dnia złożenia przez poszkodowanego lub uprawnionego zawiadomienia o szkodzie.
W przypadku, gdyby wyjaśnienie w terminie 30 dni okoliczności niezbędnych do ustalenia odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń albo wysokości odszkodowania okazałoby się niemożliwe, odszkodowanie wypłaca się w terminie 14 dni od dnia, w którym przy zachowaniu należytej staranności wyjaśnienie tych okoliczności było możliwe, nie później jednak niż w terminie 90 dni od dnia złożenia zawiadomienia o szkodzie.
Powyższe terminy ulegają przedłużeniu wyłącznie w tych wypadkach, gdy ustalenie odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń albo wysokości odszkodowania zależy od toczącego się postępowania karnego lub cywilnego.
Ubezpieczyciel odmawia wypłaty odszkodowania
Ubezpieczyciel ma zatem ściśle wyznaczony termin, w którym zgłoszenie szkody musi rozpoznać, a następnie zadecydować o wypłacie odszkodowania, bądź też o odmowie uznania zgłoszonych roszczeń odszkodowawczych.
Jak bowiem wynika z art. 14 ust.3 powołanej wyżej ustawy, jeżeli odszkodowanie nie przysługuje lub przysługuje w innej wysokości niż określona w zgłoszonym roszczeniu, zakład ubezpieczeń informuje o tym na piśmie osobę występującą z roszczeniem w terminach, o których mowa była powyżej. Ubezpieczyciel musi przy tym wskazać na okoliczności oraz podstawę prawną uzasadniającą całkowitą lub częściową odmowę wypłaty odszkodowania, jak również na przyczyny, dla których odmówił wiarygodności okolicznościom dowodowym podniesionym przez osobę zgłaszającą roszczenie.
Odwołanie od odmowy wypłaty odszkodowania
Uprawniony do odszkodowania, który otrzymał negatywną decyzję ze strony ubezpieczyciela nie zawsze musi kierować się od razu do sądu. W pierwszej kolejności może złożyć do ubezpieczyciela odwołanie, do czego uprawnienie daje ustawa z dnia 5 sierpnia 2015 r. o rozpatrywaniu reklamacji przez podmioty rynku finansowego i o Rzeczniku Finansowym.
Przepisy powołanej ustawy nie wskazują przy tym konkretnego terminu na złożenie odwołania od decyzji ubezpieczyciela. Zastosowanie znajdą tu ogóle terminy przedawnienia roszczeń, w szczególności termin trzyletni.
W przypadku nieuwzględnienia odwołania przez ubezpieczyciela uprawnionemu na podstawie powołanej wyżej ustawy przysługiwać będzie również prawo wystąpienia z wnioskiem o rozpatrzenie sprawy do Rzecznika Finansowego.
Odmowa wypłaty odszkodowania – droga sądowa
Przepisy ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych nakładają na ubezpieczyciela, który wydał decyzję o odmowie wypłaty odszkodowania, obowiązek pisemnego pouczenia o możliwości dochodzenia roszczeń na drodze sądowej.
Niezależnie bowiem od drogi pozasądowej i możliwości kierowania odwołań do samego ubezpieczyciela, a następnie do Rzecznika Finansowego, poszkodowany od razu może kierować pozew o odszkodowanie do sądu. W powyższej sytuacji uprawniony w celu skutecznego dochodzenia swoich roszczeń ograniczony jest czasowo jedynie wskazanymi wyżej terminami przedawnienia.
Pamiętać przy tym należy, że rozstrzygnięcie sprawy sądowej nie zawsze musi być następstwem złożenia powództwa przeciwko ubezpieczycielowi. Możliwa jest również alternatywna droga załatwienia sprawy sądowej poprzez tzw. zawezwanie zakładu ubezpieczeń do próby ugodowej. W braku ugody pomiędzy stronami niezbędne okazuje się jednak wejście na drogę sporu sądowego.