Wyrok Trybunału Konstytucyjnego K 1/20 a odpowiedzialność karna lekarza

W dniu 27 stycznia 2021 r. opublikowano¹ wyrok Trybunału Konstytucyjnego K 1/20 z dnia 22 października 2020 r. w sprawie zgodności z Konstytucją RP art. 4a ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 7 stycznia 1993 r. o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży². W obecnym stanie prawnym zabieg przerwania ciąży jest dopuszczalny jedynie w sytuacji, kiedy ciąża stanowi zagrożenie dla życia lub zdrowia kobiety ciężarnej albo gdy zachodzi uzasadnione podejrzenie, że ciąża powstała w wyniku czynu zabronionego.

Konsekwencją powyższego jest, że od dnia publikacji wyroku przeprowadzenie zabiegu przerwania ciąży, a także pomoc kobiecie ciężarnej w przerwaniu ciąży z powodów innych, niż wymienione powyżej, stanowi przestępstwo z art. 152 Kodeksu karnego zagrożone karą pozbawienia wolności do lat 3, a w szczególnym przypadku, gdy dziecko poczęte osiągnęło zdolność do samodzielnego życia poza organizmem kobiety ciężarnej – do lat 8.

Kryminalizacja zabiegu przerwania ciąży

W obecnym stanie prawnym kryminalizacja przeprowadzenia zabiegu oraz pomocy w przerwaniu ciąży wbrew ustawie jest zatem na tyle szeroka, że obejmuje nie tylko lekarza, który taki zabieg przeprowadził, ale także osobę która np. udzieliła informacji o miejscu, w którym takiego zabiegu można dokonać, pomogła w dotarciu do niego, czy udzieliła jakiejkolwiek istotnej dla osiągnięcia celu tego celu informacji lub rady.

Warto przy tym odnotować, że Prokuratura Okręgowa w Białymstoku podjęła czynności sprawdzające w jednym z podlaskich szpitali, zwracając się o dokumentacje medyczną w celu weryfikacji, czy po dniu 22 października 2020 r. wykonywano zabiegi aborcji z przyczyn embriopatologiczych. Na gruncie tej sprawy Rzecznik Praw Obywatelskich³ zwrócił uwagę, że między ogłoszeniem wyroku Trybunału, a jego wejściem w życie kobiety miały pełne prawo do legalnego przerwania ciąży w przypadku wad płodu. A dokonanie w tym czasie przez lekarza zabiegu aborcji z uwagi na przesłankę embriopatologiczną nie mogło być przestępstwem.

Filip Niemczyk, adwokat