Tajemnica adwokacka jako jeden z filarów wykonywania zawodu przez adwokata
Adwokat wykonuje zawód zaufania publicznego, który jest składnikiem szeroko rozumianego wymiaru sprawiedliwości. Stąd też ramy, a także sposób wykonywania czynności adwokackich zostały w sposób kompleksowy ujęte w szeregu przepisów prawa, w tym w szczególności w ustawie z dnia 26 maja 1982 r. Prawo o adwokaturze. To przede wszystkim ta ustawa wprowadza instytucję tajemnicy adwokackiej, jako jednego z filarów, na których opiera się zawód adwokata. Poniższe opracowanie zawiera kilka wniosków wyciągniętych w oparciu o ten akt prawny.
Istota tajemnicy adwokackiej
Sensem i celem tajemnicy adwokackiej jest dobro Klienta korzystającego z pomocy prawnej świadczonej przez adwokata. To Klient przekazuje adwokatowi informacje dla siebie szczególnie istotne. Musi zatem mieć pewność, że ich ochrona będzie bezwzględna. Obowiązkowi zachowania w tajemnicy wszelkich informacji uzyskanych od Klienta podlega bez wyjątku każdy adwokat. Żaden adwokat nie może też samowolnie zwolnić się z tego obowiązku. Co szczególnie istotne, adwokatowi nie wolno złożyć przed sądem lub organami ścigania zeznań, jeśli miałoby się to wiązać z naruszeniem tajemnicy adwokackiej.
Zakres tajemnicy adwokackiej
Tajemnicą objęte jest wszystko, o czym adwokat dowiedział się w związku z udzielaniem Klientowi pomocy prawnej. Przez pomoc prawną należy rozumieć każdą czynność, która polega na świadczeniu Klientowi usług prawnych. A zatem, tajemnica adwokacka wiąże nie tylko adwokata prowadzącego sprawę w sądzie, ale również tego, który udziela ustnie porady prawnej, sporządza pisemną opinią, bądź też np. bierze udział w negocjacjach umowy.
Czas trwania tajemnicy zawodowej
Obowiązek zachowania adwokackiej tajemnicy zawodowej nie może być ograniczony w czasie. Jest to dobre rozwiązanie, gwarantujące Klientowi, że to co zostało przekazane adwokatowi, nigdy nie zostanie przez niego samowolnie ujawnione.
Wyjątek od zasady w sprawach związanych z terroryzmem
Zagrożenie światowym terroryzmem spowodowało wprowadzenie pierwszego, wprost i wyraźnie wskazanego w przepisie ustawowym wyjątku od zasady bezwzględnego obowiązywania tajemnicy adwokackiej. Zgodnie z dokonaną w roku 2002 zmianą ustawy Prawo adwokaturze obowiązek zachowania tajemnicy zawodowej nie dotyczy informacji udostępnianych na podstawie przepisów ustawy z dnia 16 listopada 2000 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu (Dz. U. z 2014 r. poz. 455) – w zakresie określonym tymi przepisami. Jest to jednak wyjątek o szczególnym i dość marginalnym zakresie obowiązywania.